Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Journal of Social and Humanities Sciences Research, cilt.11, sa.106, ss.803-817, 2024 (Hakemli Dergi)
Kültür ile karar verme arasındaki ilişkiyi inceleyen birçok araştırma mevcuttur. Bu çalışmada, yöneticilerin rasyonel karar verme davranışı ile örgüt kültürü modelleri arasındaki ilişkiyi incelemek için altı farklı örgüt kültürü modeli ele alınmıştır. Araştırmalar, yönetimdeki karar alma stilleri ile örgüt kültürü arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Örneğin, klan kültürü ile sezgisel karar verme arasında bir ilişki bulunmuştur. Benzer şekilde, rasyonel karar alma ile hiyerarşi kültürü arasında da anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Hofstede' nin kültürel boyutlar modeline göre, farklı kültürel yapılar, örgütlerin yönetim ve karar alma süreçlerini etkilemektedir. Harrison ve Handy' nin örgüt kültürü modeline göre, farklı kültürel yapılar, örgütlerin karar alma süreçlerini etkiler. Kennedy ve Deal‟ın Örgüt Kültürü Modeli, örgütlerin kültürel yapılarını anlamak için kullanılan bir çerçevedir. Örgütlerin çevresel faktörlerle olan etkileşimi, kültürel yapılarını ve dolayısıyla karar alma süreçlerini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Örgütler, içinde bulundukları çevresel koşullara uyum sağlamak ve başarıyı sürdürmek için farklı karar alma stratejileri benimseyebilmektedir. Schneider‟a göre, kontrol kültürüne sahip örgütlerde genellikle katı kurallar, sıkı izleme ve yetki hiyerarşisi gibi unsurlar vardır ve bu da karar verme sürecini etkiler. İş birliği kültürü, çalışanların katılımını, motivasyonunu ve bağlılığını artırır ve inovasyonu teşvik eder. Yetenek kültürü, çalışanların potansiyellerini gerçekleştirmelerine ve örgütün başarısını artırmalarına yardımcı olur ve çalışanların becerilerini ve katkılarını en iyi şekilde değerlendirerek daha etkili ve sürdürülebilir kararlar almayı sağlar. Gelişme kültürü, örgütlerin ve çalışanların sürekli olarak büyümelerini ve gelişmelerini teşvik eder ve çalışanların eğitim, mentorluk, inovasyon ve performans geri bildirimleri gibi unsurları içeren birçok fırsattan yararlanmalarını sağlayarak daha bilinçli ve etkili kararlar alınmasına katkıda bulunur. Schein' e göre, örgüt kültürü karar verme süreçlerini de etkiler. Dolayısıyla örgüt yöneticisi rasyonel karar verme davranışı gösterirken içinde bulunduğu koşullar çerçevesinde planlı veya plansız olarak geleneksel ya da modern karar verme yöntemlerinden yararlanabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kültür, örgüt kültürü, örgüt kültürü modelleri, karar verme, rasyonel karar verme