Amaç: Tarım ve Orman Bakanlığı pozitif bitki listesinde yer alan Sambucus nigra çiçekleri çay olarak piyasada bulunmaktadır. Gıda olarak satışına izin verilen bu bitki genellikle sağlık faydası sebebi ile tüketilmektedir. Çalışmada, aktar ve internetten satın alınmış olan dokuz adet örnek ile organik tarımla üretilmiş bir adet örnek Avrupa Farmakopesi 10.0’a göre incelenerek bu bitki yönünden piyasa durum tespiti yapılması amaçlanmıştır. Yöntem: Numunelerde morfolojik, mikroskobik analiz, yabancı madde miktarı, kurutmada kayıp ve total kül miktar tayinleri ve ince tabaka kromatografisi (İTK) analizleri yapılmıştır. Ek olarak fenolik asitlerin (klorojenik ve kafeik asit) ve flavonoitlerin (rutin ve hiperozit) miktar tayinleri YPSK tekniği ile yapılmıştır. Bulgular: Mikroskobik analizde, tüm doku elementleri her numunede görülmemiş diğer yandan farklı bitki ve/veya organlara ait elementlerin varlığı tespit edilmiştir. Numuneler total kül miktar tayini ve kurutmada kayıp yönünden farmakopeye uygun bulunmuştur. İTK ve YPSK ile tüm numunelerde klorojenik asit tespit edilirken rutin, hiperozit ve kafeik asit varlığına tüm numunelerde rastlanmamıştır. Sonuç: Bulgular on numunenin de Avrupa Farmakopesi 10.0 kalitesinde olmadığını göstermiştir. Tıbbi amaçlarla kullanılabilecek olan bu çayların belirli standartlarda piyasada bulunmadığı bu durumun halk sağlığı açısından değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Aim: Sambucus nigra flowers, which are on the positive plant list of the Ministry of Agriculture and Forestry, are available on the market as tea. This plant, which is allowed to be sold as food, is generally consumed for its health benefits. In the study, nine samples purchased from herbalists and the internet and one sample produced by organic farming were examined according to the European Pharmacopoeia 10.0, and it was aimed at determining the market situation in terms of this plant. Method: The samples were subjected to morphological and microscopic analysis, foreign matter content, loss on drying and total ash content determinations, and thin layer chromatography (TLC) analysis. In addition, quantification of phenolic acids (chlorogenic and caffeic acid) and flavonoids (rutin and hyperoside) was performed by The High Performance Liquid Chromatography (HPLC) technique. Results: In microscopic analysis, not all tissue elements were observed in all samples, while the presence of elements belonging to different plants and/or organs was detected. Samples were found to comply with pharmacopoeia in terms of total ash content and loss on drying. While chlorogenic acid was detected in all samples by TLC and HPLC, the presence of rutin, hyperoside, and caffeic acid was not detected in all samples. Conclusion: The findings showed that all ten samples were not of European Pharmacopoeia 10.0 quality. It was concluded that these teas, which can be used for medicinal purposes, are not available on the market with certain standards, and this situation should be evaluated in terms of public health.
