Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, cilt.0, sa.27, 2020 (Hakemli Dergi)
Öz: Ünlülerinin sesletimiyle oluşan hava akımının basınç etkisini görünür/ölçülebilir kılan yeni bir yöntem geliştirmek için planlanan çalışmamızda; bir erkek denek, ultrasonik soğuk buhar makinası ve yeşil lazer işaretleyici ile hazırlanan deney ortamında Çağdaş Türkiye Türkçesi (ÇTT)’nin sekiz ünlüsünü (a, e, ı, i o, ö, u, ü) üretmiş ve lazer ışının ssoğuk su buharı ortamındaki hareketi cep telefonuyla kaydedilip itilme mesafesi, süresi, gecikmesi ve hızı incelenmiştir. Sonuçlar ünlüler arasındaki farkların tutarlığını göstermiş; /a/ ve /i/ en az (<10cm), /u/ ve /ü/ ise en fazla (15cm<) itilme oluşturmuştur. İtilme mesafesi; sesletim süresi, Jitter, Shimmer ve Harmonik Gürültü Oranı (HNR) ile ilişkili olup tek açıklayıcı değişkeni olarak HNR bulunmuştur. Bulgularımız, literatüre uyumlu olarak, alt ve üst dudağın öne uzatılmasıyla üretilen yuvarlak ünlülerin daha fazla hava akımı yarattığını göstermektedir. Deney dizaynının geliştirilmesi ile hem ÇTT’nin solunum yolu hastalıklarında parçacık yayma derecesine yönelik çalışmalar yapılabilecek hem de konuşmanın parça ve parçalarüstü özelliklerinin akustik tanımlanmasında yeni değişkenler elde edilmiş olacaktır. Anahtar Kelimeler: Çağdaş Türkiye Türkçesi; konuşma; konuşma akustiği, ses, COVID-19, aerosoller
In our study, it was aimed to develop a novel method that makes the pressure effect of the airflow created by the articulation of vowels visible/measurable. In order to determine the effect, a male subject produced eight vowels in Contemporary Turkey Turkish (CTT) (a, e, ı, i, o, ö, u, ü) into the combined setting of cool mist and green laser and the movement of the laser beam was recorded with a mobile phone to examine the propulsion distance, duration, delay and speed. The results revealed the consistency of differences between vowels; /a/ and /i/ produced the least (<10cm), /u/ and /ü/ produced the highest (15cm <) propulsion. Push distance; pronouncing duration is related to Jitter, Shimmer and HNR, and HNR was found as the only explanatory variable. The distance of propulsion is related to the duration of phonation, Jitter, Shimmer and Harmonic Noise Ratio (HNR), and HNR was found as the only explanatory variable. Our findings demonstrate that, following the literature, round vowels produced by elongating the lower and upper lip forward could create more airflow. With the development of this experimental design, it will be possible to work on the degree of particle emission in CTT respiratory tract diseases and to obtain new variables in the acoustic description of the segmental and suprasegmental features of speech. Keywords: Contemporary Turkey Turkish; speech; speech acoustics, voice; COVID-19, aerosols