Akademik Veri Yönetim Sistemi
1.International and National Leadership in Nursing Congress, Eskişehir, Türkiye, 28 - 29 Kasım 2024, ss.96-97, (Özet Bildiri)
Liderlik kavramı, bir grup insanı belirlenmiş amaç ve hedefler doğrultusunda yönlendirebilme, harekete geçirebilme ve etkileyebilme becerisi olarak tanımlanmaktadır. Lideri diğer bireylerden ayıran ortamda bulunan fırsatları görüp buna yönelik hareket etme istek ve yeteneğinin olabilmesidir. Sağlık kurumlarında da liderlerden insan kaynağı da dahil malzeme ve para gibi değerli birçok kaynağı kurumsal hedef ve amaçlar doğrultusunda kullanarak en iyi çıktıları sağlaması beklenmektedir.
Sağlık kurumlarında kaynaklar ve imkanlar ne kadar gelişmiş olursa olsun onları doğru şekilde yönetecek ve yönlendirecek iyi liderler olmadan istenilen sonuçların alınması mümkün olmayacaktır. Sağlık bakımında kullanılan teknoloji ve bilginin güncelliği ve ileri seviyesi günümüzde klasik liderlik anlayışının etkisini azaltmıştır. Liderin grubu yönlendirirken gücünü aldığı kaynaklar yasal ve geleneksel güç kaynakları olmaktan çıkarak bilgi, beceri ve karizmatik güç çerçevesine kaymaya başlamıştır. Sağlık hizmetinin doğası gereği bakım ve tedavi süreçlerinde en aktif görev yapan meslek grubu olan hemşireler de bilgi ve yetkinlikleri sayesinde bakımın en iyi şekilde yönetilmesi adına lider konumunda yer almaktadır. 2019 yılında Dünya çapında başlatılan “Nursing Now” kampanyasının hedefleri arasında “Liderlik pozisyonunda daha fazla hemşire ve her düzeydeki gelişme için daha fazla fırsatın sağlanması” hedefi yer almaktadır. Bu kampanyanın temeli etkili bir sağlık hizmeti sunumu için hemşirelerin vazgeçilmez bir kaynak olmasına dayanmaktadır. Hemşirelerin sağlık hizmeti sunumu, sağlık sisteminde karar alma süreçlerinde yer alması ve liderlik rollerinin etkinliğinin önemine vurgu yapılmıştır. ICN’in de aynı şekilde 2017 yılından itibaren belirlediği temaları hemşirelerin ve hemşire liderlerin güçlendirilmesi üzerine hazırlanmaktadır. Sağlık hizmeti sunumunda hemşire liderliğinin önemi yadsınamayacak boyuttadır.
Sağlık kurumlarında yöneticilerin ortaya koydukları liderlik davranışları hasta bakım kalitesi, çalışan performansı, iş doyumu, işten ayrılma niyeti, kurumsal bağlılık gibi konularda etkileyici bir faktör olarak görülmektedir. Sağlık kurumlarında yapılan çalışmalarda olumlu liderlik özellikleri gösteren yöneticilerin bulunduğu kurumlarda iş doyumunun ve kurumsal bağlılığın arttığı hasta bakım kalitesinin ve çalışan performansının yükseldiği görülmüştür. Bunların yanında işten ayrılma niyeti ve hemşire sirkülasyonu oranının ise azaldığı belirlenmiştir. Bu sonuçlardan da görüldüğü gibi çalışanların kişisel iş süreçlerine olduğu kadar kuruma da olumlu getiriler sağlamaktadır.
Sonuç olarak; sağlık kurumlarında kurumun yapı taşı olan çalışanların iş süreçlerinde iyileşme ve kurumun bakım kalitesinde artış sağlayabilmek için hemşire liderler desteklenmeli ve güçlendirilmelidir.
The concept of leadership is defined as the ability to direct, mobilize and influence a group of people in line with specified goals and objectives. What distinguishes a leader from other individuals is the ability and willingness to see opportunities in the environment and act accordingly. In health institutions, leaders are expected to provide the best outputs by using many valuable resources such as materials and money, including human resources, in line with organizational goals and objectives.
No matter how advanced the resources and facilities are in health institutions, it will not be possible to achieve the desired results without good leaders who will manage and direct them correctly. The current and advanced level of technology and information used in health care has reduced the impact of the classical leadership approach. The sources of the leader's power while directing the group have shifted from legal and traditional power sources to knowledge, skills and charismatic power. Nurses, who are the most active professional group in the care and treatment processes due to the nature of health care, are also in the position of leaders in order to manage care in the best way thanks to their knowledge and competencies. Launched in 2019 worldwide, the “Nursing Now” campaign aims to “Provide more nurses in leadership positions and more opportunities for development at all levels”. This campaign is based on the fact that nurses are an indispensable resource for effective healthcare delivery. The importance of nurses' involvement in health service delivery, decision-making processes in the health system and the effectiveness of their leadership roles have been emphasized. In the same way, ICN has been preparing its themes on the empowerment of nurses and nurse leaders since 2017. The importance of nurse leadership in health service delivery is undeniable.
Leadership behaviors demonstrated by managers in health institutions are seen as an influential factor in issues such as patient care quality, employee performance, job satisfaction, turnover intention, and institutional commitment. In studies conducted in health institutions, it has been observed that job satisfaction and organizational commitment increase, patient care quality and employee performance increase in institutions with managers showing positive leadership characteristics. In addition, turnover intention and nurse turnover rate were found to decrease. As can be seen from these results, it provides positive returns to the organization as well as the personal business processes of the employees.
As a result, nurse leaders should be supported and empowered in order to improve the work processes, employees and increase the quality of care in health institutions.