Diğer, ss.1-3, 2021
Cumhuriyet’in Ekimi
Dr. Mustafa
Karaağaçlı
Sözün
Başlangıcında Cumhuriyet
23 Nisan 1920'de
Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldığında yeni Türk devletinin adı henüz
konulmamıştı. Hükümet, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti adını taşıyor,
meclis başkanı hükümet başkanlığı da yapıyordu. Cumhuriyet
29 Ekim 1923
günü Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK ve arkadaşları
tarafından Anadolu’da
yepyeni yönetim şekli olarak ilan edilince, Anadolu’da yenileşme ve reformların da ekimi başlamış
oldu (Çeçen, 1981).
Cumhuriyet’in Ekimi
Cumhuriyet’in ekimiyle;
·
Türkiye Devletinin Hükümet şekli, Cumhuriyet oldu.
·
Parlamenter sisteme geçildi.
·
Parlamenter sisteme geçilmesinin ardından, cumhurbaşkanlığı
seçimi için yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan
Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı
seçildi.
·
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, TBBM kürsüsünde yaptığı konuşmada "Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve
muzaffer olacağını" vurguladı (G. M. Kemal, 2015).
·
Cumhuriyet ile, egemenliğin kaynağının millet olduğu kabul edildi.
·
Cumhuriyet ile, hükümet
etme ve yönetme yöntemi seçim
esasıyla belirlenmeye başladı
·
Seçme ve seçilme hakkı belli bir kişiye, belli bir gruba, belli bir
sınıfa ait olmayıp; bütünüyle millete ait olduğu benimsendi.
Cumhuriyet Habitifi
Cumhuriyet’in
habitifinde egemenlik hakkının belli bir kişi veya aileye ait olduğu monarşik ve oligarşik yapı yerine; cumhurun
özü olan gerçek cumhurların bir araya toplanması sağlandı.
Cumhuriyet habitifi ile Türkiye'de "Egemenlik
kayıtsız şartsız milletindir" kuralı devlet yönetimine uygulanarak; her canlıya
yaşam alanı oluşturuldu.
Çünkü Cumhuriyet;
· Kimsesizlerin kimsesidir.
· Kişisel görüş ve nutuklardan öte evrensel ilkelerin birleşimidir.
· Özgürlüktür.
· Barış iklimidir.
· Ulusal mücadele ürünüdür.
· Emek ve alınteridir.
· Bereketli yağmurdur.
· Halkın yönetimidir.
· Hakça paylaşımdır.
Çünkü Cumhuriyet;
· Empatidir.
· Sempatidir.
· Kompatidir.
· Ortak yaşam alanıdır.
· Dayanışmadır.
· Kollektivizmdir
· Özgüvendir.
· Gelecektir.
· Fizik, ruh ve cüzdan sağlığıdır.
Sözün Sonunda Cumhuriyet
Cumhuriyet Bayramı, 1925 yılında çıkarılan bir kanunla
ilan edilen ve Cumhuriyet'in onuncu yılı kutlamalarının yapıldığı 29 Ekim
1933’de ATATÜRK’ün 10. Yıl Nutku'nda, da belirttiği gibi en büyük bayramdır.
Cumhuriyet,
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün taa 98 yıl
önce öngörüp, feraset ve basiretle
vurguladığı gibi; "Egemenlik
kayıtsız şartsız ulusundur"
mottosunun ilelebet sürecek ve
değişmeyecek ilkesidir.
_______
Kaynaklar
ÇEÇEN,
A. (1981). Atatürk ve Cumhuriyet. Ankara: İş Bankası Kültür Yayınları.
Gazi Mustafa Kemal (2015). Nutuk (1919–1927). İstanbul: D&R
Store.
_______
İletişim
*Dr. Öğr. Üyesi
G.Ü.
Gazi Eğitim Fakültesi, EBB Öğr. Üyesi.
e-posta
: mkara@gazi.edu.tr
Web
(1): w3.gazi.edu.tr/~mkara
Web (2): https://avesis.gazi.edu.tr/mkara
Web (3): www.yurtspor.com
Web (4): www.mektepligazete.bulten
Facebook (1): Kirizma
Facebook (2): Mustafa Karaağaçlı
Twitter
: M_Karaagacli_
İnstagram : mustafakaraagacli1