MEKÂN ORGANİZASYONUNDA EYVANIN ROLÜ VE ÖNEMİ

Creative Commons License

Kalak M., Akdaş M.

İksad Yayınevi, Ankara, 2020

  • Yayın Türü: Kitap / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2020
  • Yayınevi: İksad Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Köklü bir geçmişe sahip olan eyvan, özellikle dini yapıların mekân organizasyonunda önemli rol oynamıştır. Eyvanın kullanım alanı dini yapılarla sınırlı kalmamış hamam, medrese, han, saray ve benzeri pek çok yapıda da yer almıştır. Zaman içinde geniş anlamlar üstlenen bu yapı elemanı farklı mimari birimlerde farklı amaçlarla kullanılmıştır. Yaşamın önemli bir kısmının geçtiği mekânların başında gelen konutun, sosyal yaşam organizasyonunda eyvan önemli bir role sahiptir. Kendinden önceki mimari birimlerin bir sentezi olan eyvanın, günümüzde Güneydoğu Anadolu bölgesinin geleneksel konut planında etkin kullanımı görülmektedir. Eyvanın konut içerisindeki kullanımı üstlendiği fonksiyona göre farklılık gösterebilmektedir. Örneğin eyvan, odalar arası geçişi sağlayan bir yarı açık mekân olabileceği gibi yaz aylarında serinlemek amacıyla oturulan dinlenme mekânlarına da dönüşebilmektedir. Bu çalışma kapsamında eyvanın geçmişten günümüze kadar geçirdiği süreç özetlenmekte, Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa gibi eyvanlı konut dokusunun yoğun olduğu kentlerde, eyvan biriminde bulunan farklılıklar ve benzerlikler incelenerek literatüre katkı sağlamak amaçlanmaktadır. İklim, coğrafya, sosyal ve ekonomik yapı gibi pek çok faktörle şekillenen mekân organizasyonunda, eyvanın önemini ortaya koymak çalışmanın esas hedeflerinden biridir.