Akademik Veri Yönetim Sistemi
XXV. Ulusal Pediatrik Endokrinoloji & Diyabet Kongresi, Antalya, Türkiye, 6 - 10 Ekim 2021, cilt.1, sa.200, ss.647-648
GİRİŞ: Obezite, dünya genelinde önemli bir sağlık sorunudur. Çocukluk çağı obezitesi,
çocukların ve ergenlerin boy modellerini etkileyebilir. Bu çocuklar kronolojik yaşlarını aşan
ileri kemik yaşı (KY) ya da boy yaşı (BY) ile başvurabilirler. Bu çalışmanın amacı, prepubertal
obez çocuklarda KY ileriliği ve etkileyen faktörleri araştırmaktır.
GEREÇ-YÖNTEM: Bu çalışmanın verileri Ocak 2020 – Ağustos 2021 tarihleri arasında
polikliniğimizde obezite tanısı alan prepubertal çocukların verilerinin retrospektif olarak
incelenmesi ile elde edilmiştir. Antropometrik ölçümler Neyzi ve ark.’ ın ‘Türk çocuklarında
ağırlık, boy, baş çevresi ve vücut kitle indeksi (VKİ) için referans değerler’e göre, kemik yaşı
ise Greulich-Pyle atlası verilerine göre değerlendirilmiştir. Hasta verilerinin analizi için
Statistical Package for the Social Sciences (SPSS, version 18.0, Chicago, IL, USA) kullanılmış
olup, P ≤ 0.05 ise istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
BULGULAR: Çalışmaya VKİ persentili(p) ≥95 olan; monogenik, sendromik ve/veya endokrin
patoloji düşünülmeyen 59 prepubertal obez çocuk dahil edildi. Hastaların %44’ü kız (n=26),
%55’ i erkekti (n=33), yaş ortalamaları 8.23±2.0 yıl idi (medyan 8.5yıl aralık: 4-12.16ay).
Özgeçmişlerinden %64’ünün bebeklik döneminden beri yaşıtlarından kilolu olduğu, %36’sının
son iki yıla kadar boyuna göre normal kiloda olduğu öğrenildi. Ebeveyn ölçümlerinde,
anne/babanın en az birinde obezite varlığı %61’di. Ortalama ebeveyn boyu (OEB), hastaların
%20 sinde 75p üzeri; %75 inde 25-75p ‘di. Hastaların mevcut boy persentillerine bakıldığında
%90 hasta, hedef persentil aralığında ya da ilerisindeydi. Tiroid fonksiyon testleri normal
olarak değerlendirilen bu hastalarda, kemik yaşı-takvim yaşı (KY-TY) arası fark 1 yıldan ileri
olanlar ileri KY kabul edildi (KY/TY > 1.1) ve bu oran tüm hastaların %70 ini (n=42/59)
oluşturdu. Fizik muayenede akantozu olan ve HOMA-IR skoru yaş ve cinsiyetine göre eşik
değerin üzerinde olan hastalar insülin direnci tanısı aldı ve bu oran hastaların %40 ını (n=24/59) oluşturdu. Insülin direnci olan obez hastaların %75 inin kemik yaşı ileriydi. Insülin
direnci ile KY ileriliğinin birlikte görüldüğü bu hastaların %50 si kız, %50 si erkekti. Insülin
direnci olan hastalarda VKİ SD ≥ 2.5 olanlar incelendiğinde, hastaların %80 (n=24/30) inde KY
ileriliği tespit edildi. Bu sayının %54 ü kızdı.Hastaların %40 ında (n=24) ise insülin direnci
olmadan sadece kemik yaşı ileriliği mevcuttu ve bu hastaların %58ı kızdı.
Bu çalışmada obezite, insülin direnci ve cinsiyet ve aile potansiyellerinin KY üzerine etkisi
değerlendirildi. Obez hastalar insulin direnci olan (Grup A, n= 24) ve olmayanlar (Grup B, n=
35) olarak sınıflandırıldığında, Grup A’nın kemik yaşı ileriliği anlamlı olarak daha yüksek
görülürken (%75) bu oran BMI ≥2.5sd olan obezler için tekrar değerlendirildiğinde, kemik
yaşı ileriği %92 olarak daha yüksek bulundu ve sonuçlar istatistik olarak anlamlı kabul edildi.
(p≤0.05).
SONUÇ: Çalışmamızda insülin direnci olan obez hastalarda, KY ileriliği sık görülmüştür ve bu
oran, VKİ persentili artışı ile pozitif korelasyon göstermiştir. Bu nedenle insülin direnci olan
obez hastaların (özellikle VKİ≥2.5sd) kemik yaşı dikkatli izlenmelidir.