Akademik Veri Yönetim Sistemi
XXV. Ulusal Pediatrik Endokrinoloji & Diyabet Kongresi, Antalya, Türkiye, 6 - 10 Ekim 2021, cilt.1, sa.19, ss.177-178
AMAÇ: Adölesan dönemi yeme bağımlılığı, yeme tutumu ve psikiyatrik bozuklukların sıklıkla
görüldüğü bir dönemdir. Yeme bağımlılığı ve tutumundaki bozuklukların glisemik kontrol
üzerine negatif etkili olduğu bilinmektedir. Bu çalışma tip 1 diyabetes mellitus (DM) olan
adölesanlarda yeme bağımlılığı, yeme tutumu ve psikiyatrik semptomların metabolik kontrol
ile ilişkisini araştırmak için yapıldı.
YÖNTEM: Çalışmaya Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokironoloji Bölümünde takipli
11-18 yaş arası tip 1 DM olan 50 olgu dahil edildi. Olgulara “Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği
(YYBÖ)”, “Yeme Tutumu Testi (YTT)” ve psikiyatrik semptomları sorgulayan “Kısa Semptom
Envanteri (KSE)” ölçekleri uygulandı. Vücut kitle indeksleri (VKİ), son 1 yılın HbA1c
ortalamaları, son 6 ayın insülin tedavi dozu ortalamaları ve diyabet süreleri belirlendi. Veriler
SPSS version 25 programı ile analiz edildi.
BULGULAR: Olguların 22’ si (% 44) kız, 28’i (%56) erkek, yaş ortalaması 14,2 (11-18) yıl idi.
İdeal VKİ’ ne %74’ü sahip iken, %26’ sı kilolu ya da obez idi. HbA1c düzeyleri %20’ sinde < %
7, %56’ sında % 7-9 arası, %24’ ünde > %9 idi. Yeme bağımlılığı 11 (%22), yeme bozukluğuna
yatkınlık 9 (%18) olguda saptandı. Olguların 3’ ünde yeme bağımlılığı ve yeme bozukluğuna
yatkınlık birlikte saptandı. Olguların 5’ i (%10) insülin pompa tedavisi kullanmakta idi. İnsülin
pompa tedavisi kullanan olgularda yeme bağımlılığı ve yeme bozukluğuna yatkınlık
saptanmadı. Yeme bağımlılığı, yeme bozukluğuna yatkınlık ve psikiyatrik semptomlar ile VKİ,
insülin tedavi doz ortalaması ve diyabet süresi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
saptanmadı (p>0,05). Yeme bağımlılığı, yeme bozukluğuna yatkınlık ile HbA1c arasında
anlamlı ilişki saptanmadı (p>0,05). Depresyon skoru ile HbA1c arasında pozitif anlamlı bir ilişki saptandı (p<0,05). Şişmanlık kaygısı diyabet süresi > 5 yıl olanlarda, < 5 yıl olanlara göre
istatistiksel olarak anlamlı saptandı (p<0,05). Diyet yapma ile VKİ arasında istatistiksel olarak
anlamlı bir ilişki saptandı (p<0,05).
SONUÇ: Adölesanlarda yeme bağımlılığı %12, yeme bozukluğuna yatkınlık %12,5 oranında
bildirilmiştir. Bu çalışmada tip 1 DM olan adölesanlarda yeme bağımlılığı ve yeme
bozukluğuna yatkınlık sıklığı sağlıklı adölesanlardan yüksek oranda bulundu. Depresyon skoru
ile HbA1c arasında saptanan anlamlı ilişki; bozuk glisemik kontrole sekonder depresif
belirtiler veya depresif belirtilere sekonder bozulmuş tedavi uyumu şeklinde çift yönlü
yorumlanabilir. Glisemik kontrolü bozuk olan tip 1 DM olan olgularda psikiyatrik
değerlendirme tedaviye katkı sağlayacaktır.