HAGIA SOPHIA 9th INTERNATIONAL CONFERENCE ON MULTIDISCIPLINARY SCIENTIFIC STUDIES , İstanbul, Türkiye, 14 - 15 Temmuz 2025, ss.201, (Özet Bildiri)
ÖZET Giriş ve Amaç: Bu araştırma, lise düzeyinde 9. sınıf öğrencilerinin “Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması” konusunun öğretiminde rol oynama tekniğinin, akademik başarı, problem çözme ve eleştirel düşünme becerilerine etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Materyal ve Metot: Yarı deneysel model ve ön test–son test kontrol gruplu desen kullanılarak yürütülen çalışmaya, aynı okulda öğrenim gören eşdeğer nitelikte iki grup dâhil edilmiştir. Deney grubuna rol oynama yöntemi, kontrol grubuna ise geleneksel düz anlatım yöntemi uygulanmıştır. Veri toplama araçları olarak Cornell Koşullu Sorgulama Testi (Form X), Heppner & Peterson (1982) Problem Çözme Envanteri ve araştırmacı tarafından geliştirilen Biyoloji Başarı Testi kullanılmıştır. Elde edilen veriler, ön test–son test karşılaştırmalarında deney grubu öğrencilerinin akademik başarılarında, problem çözme yetkinliklerinde ve eleştirel düşünme puanlarında Wilcoxon İşaretli Sıra Testi sonuçlarına göre anlamlı düzeyde artış olduğunu göstermiştir (p < .05). Kontrol grubunda ise bu kazanımlara yönelik değişiklikler istatistiki olarak anlamlı bulunmamıştır. Ayrıca son test puanları arasındaki bağımsız grup karşılaştırmalarında (Mann–Whitney U testi), deney grubunun tüm üç ölçekte de kontrol grubuna kıyasla üstün performans sergilediği tespit edilmiştir (p < .05). Bulgular: Bulgular, rol oynama tekniğinin öğrencilerin derse aktif katılımını teşvik ederek öğrenme motivasyonunu ve konu hâkimiyetini artırdığını; ayrıca bilişsel süreçler kapsamında problem çözme ve eleştirel düşünme becerilerini güçlendirdiğini ortaya koymaktadır. Tartışma ve Sonuç: Bu sonuçlar, biyoloji öğretiminde öğrenci merkezli, etkileşimli yöntemlerin geleneksel anlatıma göre daha etkili olduğunu desteklemektedir. İleride farklı konu alanlarında ve yaş gruplarında benzer desenlerle yapılacak takip çalışmalarının, yöntemin uzun dönem etkilerini belirlemesi açısından yararlı olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Rol Oynama Tekniği, Canlıların Sınıflandırılması, Akademik Başarı, Problem Çözme Becerileri, Eleştirel Düşünme