İmgesel Yapılarda Müzik ve Geometri Kesişimi; Iannis Xenakis Örnekleri Üzerinden İnceleme


Creative Commons License

Çolak B. B., İlerisoy Z. Y., Soyluk A.

Uluslararası Doğu Anadolu Fen Mühendislik ve Tasarım Dergisi, cilt.3, sa.1, ss.282-297, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Disiplinler arası olan mimarlığın müzik ile ilişkisi tarih boyunca sorgulanmıştır. Her iki disiplinin matematik kurgularının kendine özgü olmasının yanı sıra derinlemesine incelendiğinde bu kurguların alt taban verilerinin aynı kaynaktan geldiği görülmektedir. Çalışma kapsamında; müzik mimarlık ilişkisi müzisyen bir mimar olan Iannis Xenakis ’ın tasarlamış olduğu örnekler üzerinden; müzik ile mimarlık ilişkisinin nasıl kurulduğunun anlaşılması için yapı künyeleri oluşturulup, mimari özellikleri ve tasarım yaklaşımları araştırılmıştır. Daha sonra oluşturulan tablolar yardımıyla çalışma kapsamında incelenen örnekler belli başlıklar altındaki parametreler aracığıyla irdelenmiştir. Müzik ve mimarlık disiplinlerinin ara kesitindeki temel kriterler; mimarlık ve müzikte kompozisyon ile ilgili temel kavramlar, tasarım yaklaşımda vurgu, mimarlık ve müziğin tasarımdaki kurgusu, tasarımın çıkış noktası, müzik ve mimarlık ilişkisi kompozisyonu oluşturmada kullanılan yapı elemanları şeklinde ana başlıklarda toplanmıştır. Bu ana başlıkların alt başlıkları olarak ortak parametreler doğrultusunda irdelenen örnekler üzerinde müzik ve mimarlık ilişkisini tasarımda kurgularken nelere dikkat edildiği, tasarım amacına uygun olarak hangi kriterlerin ön plana çıktığına dikkat çekilmesi hedeflenmektedir. Sonuç olarak; mimar bir müzisyen olan tasarımcı Iannis Xenakis ’ın yapılarında müzik ile mimarlık ilişkisini kurgularlarken kullandığı parametrelerin neler olduğunun ortaya koyulması sağlanarak bir yapıda müzik ile ilişki kurulurken matematiksel kurgunun nasıl strüktüre edilmesi gerektiği konusunda literatüre katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Müzik, Mimarlık, Geometri, Iannis Xenakis, Müzik ve Geometri.