Research Information System
XXVI. Prof.Dr.A.Lütfü Tat Sempozyumu, Ankara, Turkey, 15 - 19 November 2023, pp.198, (Full Text)
Primer kutanöz amiloidoz (PKA) iç organ tutulumu olmaksızın sadece deride amiloid birikimi ile karakterize bir hastalıktır.1 Liken amiloidoz (LA), PKA’nın en sık görülen formu olup, sıklıkla 5-6.dekatta, koyu tenli, erkek hastalarda görülmektedir.1,2 Klinik olarak bacak ve kol ekstensör yüzeylerinde yerleşimli lineer dizilim gösteren, grube hiperkeratotik kaşıntılı papüller gözlenmektedir. Kırk dokuz yaşındaki erkek hasta bacağındaki kaşıntılı lezyonlar nedeniyle tarafımıza başvurdu. Hastadan alınan anamnezde şikayetlerinin yaklaşık beş yıl önce bacakta kaşıntılı kızarıklıklar olarak başladığı zamanla yayıldığı, bu süreçte çeşitli topikal tedaviler kullanıp fayda görmediği ve daha önce histopatolojik inceleme ile LA tanısı aldığı öğrenildi. Covid-19 pandemisi döneminde düzenli kontrollere gitmeyen hasta şikayetlerinde artış olması üzerine tarafımıza başvurdu. Hastanın özgeçmişinde bilinen kolesistektomi öyküsü mevcuttu, düzenli kullandığı bir ilacı, travma, enfeksiyon ve alerji öyküsü mevcut değildi. Dermatolojik muayenede bacaklarda bilateral olarak yerleşen hiperpigmente hiperkeratotik papüllerin oluşturduğu geniş plaklar izlendi (Resim 1a). Laboratuvar tetkiklerinde herhangi bir anomali izlenmeyen hastada LA tedavisine yönelik ilk olarak, klobetazol propiyonat ve tazoreten %0,1 krem tedavisi oklüzyon altında uygulandı. Tedaviyi altı ay kullandıktan sonra kısmı fayda gören hastaya tedavide kriyoterapi uygulanmasına karar verildi. Ayda bir olacak şekilde kriyoterapi başlandıktan sonra takiplerinde lezyonlarda küçülme ve kaşıntıda azalma olduğu saptandı. Tedavide kriyoterapiye ek olarak lezyonlara klobetasol propiyonat krem de uygulandı. Altı seans kriyoterapi sonrasında hastanın lezyonlarının büyük oranda gerilediği izlendi (Resim 1b) ve aktif kaşıntısının olmadığı öğrenildi. Literatürde PKA tedavisinde kriyoterapi kullanmıyla ilgili az sayıda vaka raporu mevcuttur ve çeşitli yayınlarda kriyoterapinin primer konjuktival amiloidoz tedavisinde etkili olabildiği oftalmologlar tarafından bildirilmiştir.6,7NKriyoterapi, hem diğer tedavi seçenekleriyle kombine edilebilir olması hem de dirençli LA tedavisinde diğer tedavilere göre maliyet ve yan etki açısından görece tercih edilebilir olması sebebiyle dikkat çekmektedir. LA için az tedavi seansı gerektirmesi ve belirgin iyileştirme etkisiyle kriyoterapi başarılı bir tedavi alternatifi olarak değerlendirilebilir.