Rus yazar Vasili Grossman’ın “Her
ey Geçip Gider” isimli romanı Lenin ve Stalin dönemlerinde uygulanan Sovyet politikalarının bireysel ve toplumsal boyutlarda yol açtığı travmaları ele alan bir eserdir. Sovyet dönemi Rus edebiyatı, baskı ve sansür gibi araçlarla uzun yıllar boyunca kontrol altında tutulmuş ve Sovyet yönetiminin belirlediği söylemlerin dışına çıkarılmamıştır. Ancak Vasili Grossman bu eseriyle totaliter Sovyet uygulamalarının sebep ve sonuçlarını sorgulamakta, bir korku toplumu yaratmada kullanılan bütün araç, kurum ve sistemlerle hesaplaşmaktadır. Bu hesaplaşmanın kapsamı içinde, simgesel düzeyde “Sovyet insanı”nı temsil eden roman kişileri de yerini almaktadır. İnsanları kitleler halinde yok ederek yaşama ihtirası içerisindeki bir rejimin yarattığı toplumsal korku, arkadaşlık ve akrabalık gibi bütün sosyal ilişki biçimlerini geri dönülmez biçimde tahrip etmiştir. Bu tahribat ihbar sisteminin kurulmasına zemin hazırlamış ve aile içindeki bireyler bile birbirlerini ihbar etmeye başlamılardır. Romanda Sovyet toplumunun yaşadığı bütün bu travmaların tarihî, politik, ideolojik, psikolojik ve sosyolojik boyutları üzerinde durulmaktadır. Roman, bu yönüyle edebiyat biliminin dışındaki başka disiplinleri de doğrudan ilgilendirmektedir. Bu çalışmada, romanın konusunu oluşturan Sovyet uygulamaları edebiyat biliminin dışındaki disiplinlere ait verilerden de yararlanılarak tespit ve tahlil edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sovyetler Birliği, Stalin, Korku Toplumu, İhbar, Sansür, Vasili Grossman.