Egzersiz Yapan Bireylerde Sosyal Görünüş Kaygısı ile Psikolojik Akış Arasındaki İlişkinin İncelenmesi


Creative Commons License

Eraslan A., Aydın B., Kural S.

6. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi, Antalya, Türkiye, 10 - 13 Nisan 2025, ss.175-1175, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.175-1175
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş ve Amaç

Sosyal görünüş kaygısı, bireylerin fiziksel görünümlerine yönelik olumsuz değerlendirilme korkusu yaşamasıdır ve egzersiz motivasyonlarını etkileyebilir. Psikolojik akış ise bireyin yaptığı aktiviteye tamamen odaklanarak içsel ödüller elde etmesini ifade eder. Egzersiz sürecinde bireylerin sosyal görünüş kaygısı yaşamaları, psikolojik akış deneyimlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı, egzersiz yapan bireylerde sosyal görünüş kaygısı ile psikolojik akış arasındaki ilişkiyi incelemek ve bu faktörlerin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir.

Yöntem
Bu araştırma, betimsel tarama modeline dayalı nicel bir çalışmadır. Çalışmaya 151 erkek (%56.1) ve 118 kadın (%43.9) olmak üzere toplam 269 birey katılmıştır. Katılımcılar, Ankara’daki sağlık ve fitness tesislerine üye bireyler arasından gönüllülük esasına göre belirlenmiştir. Veriler, demografik bilgi formu, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği ve Psikolojik Akış Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Ölçeklerin güvenilirliği Cronbach Alpha katsayısı ile test edilmiş, verilerin normal dağılıma uygunluğu çarpıklık ve basıklık değerleri ile değerlendirilmiştir. Cinsiyet değişkenine göre farklılıklar için bağımsız örneklemler t-testi, diğer değişkenler için ANOVA analizi uygulanmış, değişkenler arası ilişkiler Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir.

Bulgular
Elde edilen verilere göre, kadınların sosyal görünüş kaygısı puanlarının erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir (t = -2.35, p < .05). Psikolojik akışın "çaba gerektirmeyen kontrol" (t = -2.37, p < .05) ve "içsel ödül" (t = -2.63, p < .05) alt boyutlarında kadınların puanları erkeklerden anlamlı düzeyde yüksektir. Gelir düzeyi açısından, sosyal görünüş kaygısının düşük gelir grubunda anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir (p < .05). Antrenman sıklığı açısından, sosyal görünüş kaygısının 1-2 gün antrenman yapan bireylerde 3-4 gün antrenman yapanlara kıyasla daha düşük olduğu belirlenmiştir (p < .05). Psikolojik akış ölçeği alt boyutlarından "kendini verme" ve "içsel ödül" boyutlarında 5-6 gün antrenman yapanların diğer gruplara kıyasla daha yüksek puan aldığı görülmüştür (p < .05). Korelasyon analizine göre, sosyal görünüş kaygısı ile psikolojik akışın "çaba gerektirmeyen kontrol" alt boyutu arasında düşük düzeyde negatif bir ilişki olduğu belirlenmiştir (r = -.152, p < .05).

Sonuç
Sosyal görünüş kaygısı, bireylerin cinsiyeti, gelir düzeyi ve antrenman sıklığına göre farklılık göstermektedir. Kadınların ve düşük gelir grubundaki bireylerin sosyal görünüş kaygısı daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, antrenman sıklığı arttıkça psikolojik akış düzeyinin yükseldiği belirlenmiştir. Sonuçlar, sosyal görünüş kaygısının psikolojik akışın belirli bileşenleriyle negatif bir ilişki içinde olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: Sosyal görünüş kaygısı, psikolojik akış, rekreasyonel spor

Introduction and Aim

Social appearance anxiety is defined as the fear of being negatively evaluated based on physical appearance and can influence individuals' motivation to exercise. Psychological flow refers to a state in which individuals become fully immersed in an activity, deriving intrinsic rewards. Experiencing social appearance anxiety during exercise may negatively affect psychological flow. This study aims to examine the relationship between social appearance anxiety and psychological flow in individuals who exercise and to determine whether these factors differ based on demographic variables.

Method
This study employs a quantitative research design based on a descriptive survey model. A total of 269 individuals participated in the study, including 151 men (56.1%) and 118 women (43.9%). Participants were selected from members of health and fitness facilities in Ankara on a voluntary basis. Data were collected using a demographic information form, the Social Appearance Anxiety Scale, and the Psychological Flow Scale. The reliability of the scales was tested using Cronbach’s Alpha coefficient, and the normality of the data distribution was evaluated using skewness and kurtosis values. Independent samples t-tests were used to assess differences based on gender, while ANOVA was conducted for other variables. Pearson correlation analysis was used to examine relationships between variables.

Results
Women had significantly higher social appearance anxiety scores compared to men (t = -2.35, p < .05). In the psychological flow subdimensions of "effortless control" (t = -2.37, p < .05) and "intrinsic reward" (t = -2.63, p < .05), women scored significantly higher than men. Social appearance anxiety was found to be significantly higher in the low-income group (p < .05). Regarding exercise frequency, individuals who exercised 1-2 days per week had lower social appearance anxiety than those who exercised 3-4 days per week (p < .05). In the psychological flow subdimensions of "absorption" and "intrinsic reward," individuals who exercised 5-6 days per week had significantly higher scores than other groups (p < .05). Correlation analysis indicated a weak negative relationship between social appearance anxiety and the "effortless control" subdimension of psychological flow (r = -.152, p < .05).

Conclusion
Social appearance anxiety varies based on gender, income level, and exercise frequency. Women and individuals in the low-income group exhibited higher social appearance anxiety. Additionally, psychological flow increased with exercise frequency. The findings suggest that social appearance anxiety is negatively associated with specific components of psychological flow.

Keywords: Social appearance anxiety, psychological flow, recreational sport