TFBD 46. Ulusal Fizyoloji Kongresi, İstanbul, Türkiye, 8 - 10 Ekim 2021, ss.74
AMAÇ: Transtiretin (TTR) taşıyıcı proteini en yaygın
demans türü olan Alzheimer hastalığı gelişiminde rol alan
Aβ’ı merkezden perifere doğru tek yönlü taşımaktadır.
Transtiretinin farklı bir formu aynı zamanda yaşa bağlı kalp
amiloidozunda kalpte birikmektedir. Alzheimer hastalarında
kalp patolojilerinin sıklığı artmıştır. Düşük molekül ağırlıklı
lipoprotein (LDL) ilişkili protein-1 (LRP-1), beyinden
perifere TTR aracılı Aβ klirensinde rol alan bir reseptör
proteinidir. Alzheimer hastalığında taurin amino asidinin
sıçan kalp dokusu TTR ve Aβ 1-42 düzeyleri ile beyin LRP1 düzeyleri üzerindeki etkisini araştırmayı amaçladık.
YÖNTEMLER: Otuz adet 28±2 aylık yaşlı Wistar albino
erkek sıçan, 5 gruba (Kontrol, Sham, Aβ 1-42, Taurin ve
Taurin+Aβ 1-42) ayrıldı (n=6/grup). Altı haftalık oral 1000
mg/kg/gün taurin ön takviyesinden sonra Aβ 1-42 ve
Taurin+Aβ 1-42 gruplarındaki sıçanlara stereotaksik cerrahi
ile intraserebroventriküler Aβ 1-42 enjeksiyonu (lateral
ventriküllere, 5’er µl), diğer gruplardaki sıçanlara ise aynı
miktarda taşıyıcı enjeksiyonu yapılmıştır. İki hafta sonra
deneyler sonlandırıldı, kalp TTR ve Aβ 1-42 düzeyleri
spektrofotometrik yöntemle ölçülmüştür. Total beyin LRP-1
düzeyleri ise western blot yöntemiyle tayin edildi. Verilerin
analizi için Kruskal Wallis ve sonrasında Mann Whitney U
testi kullanılmış, p<0.05 anlamlı kabul edilmiştir.
BULGULAR: Kalp TTR ve Aβ 1-42 düzeyleri Aβ 1-42
grubunda kontrol ve taurin grubuna göre düşük bulundu
(p<0.05). Kalp Aβ 1-42 düzeyi ayrıca Taurin+Aβ 1-42
grubunda kontrol grubuna göre düşük bulunmuştur (p<0.05).
Total beyin dokusunda LRP-1 düzeyi ise Aβ 1-42 grubunda
kontrol grubuna ve Taurin+Aβ 1-42 grubuna göre anlamlı
olarak düşük bulunmuştur (p<0.05).
SONUÇ: Literatürde Alzheimer hastalığında periferal TTR
düzeylerinde düşüklük tespit edilmiştir. Yapısı bozulan
koroid pleksustan TTR üretimi azalmakta ve artan amiloid
yükün taşınması sırasında TTR’de tükenme yaşanmaktadır.
Kalp Aβ 1-42 düzeyinin Aβ 1-42 grubunda daha düşük tespit
edilmesi, Alzheimer hastalığında amiloid birikiminin merkezi
sinir sisteminde yoğunlaştığını düşündürmektedir. Alzheimer
hastalığı modelinde beyin LRP-1 düşüklüğü, Aβ 1-42’nin
beyinde birikiminden sorumlu olabilir. Taurinin ise bu
parametreler üzerinde olumlu etki yapabileceği gözlenmiştir.
Etik kurul onay no: G.Ü.ET-20.033. Çalışmamız Gazi
Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birim tarafından
desteklenmiştir (Proje no: 01/2020-30).
Anahtar Kelimeler: Alzheimer Hastalığı, Kalp, Transtiretin
(TTR), LRP-1, Aβ 1-42, Taurin.