Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. Maarif Kongresi, Ankara, Türkiye, 13 Temmuz 2021, ss.43
1933 yılında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi lideri Adolf Hitler’in Almanya’da iktidara gelmesi, gerek Alman gerekse dünya tarihi açısından olağanüstü olayların gerçekleşmesini beraberinde getirmiştir. Almanya’da göze çarpan en önemli olaylardan birisi de Yahudilerin ve Yahudi olmadığı halde rejime muhalif olan Almanların sürgüne zorlanmasıydı. Aynı yıllarda milli mücadeleden çıkan ve yeni kurulmuş olan genç Türkiye’de ise birçok alanda önemli reformlar gerçekleşmekteydi. Reformlara öncülük eden Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün en çok önem verdiği konuların başında “eğitim” gelmekteydi. 1921 yılında henüz savaş devam ederken adeta silah sesleri arasında toplamış olduğu “Maarif Kongresi” bunun en somut örneklerinden birisidir. Almanya’da meydana gelen bu yeni durumdan ülkesine fayda sağlamayı amaçlayan Atatürk, 1933 yılında gerçekleştirdiği üniversite reformuyla hem Türk üniversitelerinin temel taşlarının oluşmasını, hem de Hitler yönetiminden kaçan dünyaca ünlü Alman bilim insanlarının Türkiye’ye gelmesinin sağlanmasıyla yeni inşa edilen Türkiye’ye olumlu katkı sağlamayı amaçlamıştır. Başkent Ankara örneğinden yola çıkılacak olursa, Türkiye’ye sığınan Alman bilim insanlarının Türkiye Büyük Millet Meclisi binası başta olmak üzere birçok önemli kamu kuruluşunun mimari açıdan planlamasını yapmış olmaları ilk akla gelen faaliyetler olarak dikkat çekmektedir. Söz konusu kişiler aynı zamanda üniversitelerin kurulması ve yapılandırılması süreçlerinde de aktif rol oynamışlar ve ülkemizin bilimsel gelişimine büyük katkılar sağlamışlardır. Bu düşünce ve tespitlerden yola çıkılarak, Hitler yönetiminden kaçarak başkent Ankara’daki yükseköğretim kurumlarında görev yapan bilim insanları konu edilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yönteminin kullanıldığı araştırmada ilgili bilim insanları kısaca tanıtılmış, araştırma alanları, bu doğrultuda yapmış/yaptırmış oldukları çalışmalar, yetiştirdikleri öğrenciler irdelenmiş, Türk bilimine ne tür katkılar sağladıkları ve bu katkıların günümüze nasıl yansıdığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.