- XX. yüzyılın ilk yarısı içerisinde yaşanan iki büyük dünya savaşı devletlerin ve toplumların büyük çoğunluğunu derinden etkilemiştir. I. Dünya Savaşı büyük imparatorlukların yıkılmasıyla neticelenmiş, ulus-devletlerin sayısı artarken savaşı sonlandıran antlaşmalar yeni bir savaşın temellerini atmıştır. 1939-1945 yılları arasında yaşanan II. Dünya Savaşı ise teknolojik gelişmelere de bağlı olarak I. Dünya Savaşı’na göre çok daha büyük bir tahribata yol açmıştır. I. Dünya Savaşı’nın
- ardından yıkılan Osmanlı Devleti’nin yerine Anadolu’da kurulan Türkiye Cumhuriyeti, II. Dünya Savaşı yıllarında siyasetini savaşa dâhil olmamak üzerine kurmuş, bu siyasetini savaşın son günlerine kadar devam ettirmiş, 23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etmiştir. II. Dünya Savaşı’nın hemen başında Alman işgaline uğrayan Polonya, savaş yıllarında önce Nazi yönetiminin baskısı altında ezilmiş, ülkede büyük katliamlar yaşanmış sonrasında ise ülke SSCB askerleri tarafından işgal edilmiştir. Bu dönemde Polonya halkı, özellikle Yahudiler, Nazilerin sistematik bir kıyımına uğramış; zor şartlardan kaçan Polonyalılardan bir kısmı Türkiye’ye sığınmıştır. Bu araştırmanın amacı, II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de ikamet eden Polonyalıların siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel durumlarını analiz edebilmektir. II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’ye gelen Polonyalıların hayatları ile ilgili arşiv belgelerinin incelenmesi neticesinde söz konusu zümrenin Türk hükümeti tarafından iyi karşılandığı, gelenlere iş imkânı sağlandığı, bazılarının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına alındığı, bazılarının ise Türkiye’den transit vize alarak istedikleri ülkelere gitmesine imkân sağlandığı anlaşılmaktadır. Bu kapsamda1939-1945 yılları arasında Türkiye’de bulunan Polonyalılara ait künye bilgileri ile birlikte yapmış oldukları görevler listeler halinde sunulmaktadır.
- Two large-scale world wars broke out in the first half of the 20th century, which influenced majority of states and societies deeply. The World War I resulted in the collapse of great empires. As the number of nation-states increased, the treaties which brought an end to the war laid the foundations of a new one. The World War II, which took place between 1939 and 1945, led to an even greater destruction compared to the World War I due to technological developments. The Republic of Turkey, founded in Asia Minor to replace the Ottoman Empire after its collapse following the World War I, made a policy of not participating in the war during the years of the World War II. This policy was maintained until the last days of the war. On the 23rd of February in 1945, Turkey declared war against Germany and Japan. Just at the beginning of the World War II, Poland was invaded by Germans, and the country was oppressed by the Nazi rule during the war years leading to great massacres. Afterwards, the country was invaded by the USSR troops. In this period, Polish people, particularly Jews, were slaughtered systematically by the Nazis while some Polish people escaping from the harsh conditions of the war took refuge in Turkey. The purpose of this study is to analyze the political, social, economic, and cultural statuses of Polish people residing in Turkey during the World War II. Upon analyzing the archive documents regarding the lives of Polish people who took refuge in Turkey during the World War II, it was seen that they were welcomed by the Turkish
government that provided job opportunities and granted citizenship to those who wanted and allowed the acquisition of transit visas by those who wished to go to other countries. In this sense, the personal records of Polish people who were present in Turkey between the years 1939 and 1945 as well as their occupations are presented here as a list.
