Değişen İnsan Sokak İlişkisini İstanbul Beyoğlu'nda Çekilmiş Filmler Üzerinden Okumak


Özdemir M.

28. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu: Kentsel Tasarımda Süreci Tasarlamak, 07 Mayıs 2020, ss.96-115

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Sayfa Sayıları: ss.96-115
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet


Sokak, insanların özel alanından dışarı çıkıp, gündelik hayatın akışına dâhil olmak için çeşitli deneyimleri yaşayabileceği bir kentsel mekândır. Aynı zamanda, toplumsal düzenin ve karmaşıklığın içerisinde, sosyalleşme sürecinin başlangıcını da oluşturan bir kamusal mekândır. Toplumu oluşturan her bir kesim için sokağın sahip olduğu anlam farklılaşmaktadır. Katmanlaşan kentsel doku içerisinde insanların sokak ile kurduğu ilişki ise toplumsal olaylardan, kültürden, değer yargılarından, sosyal ve ekonomik olaylardan etkilenerek değişmektedir. Günümüzde değişimin etkilerini çarpıcı bir şekilde gözlemlemek mümkündür. Bu bağlamda geçmiş ve günümüz arasındaki değişimin kentsel bellek üzerindeki etkilerinin belirgin olarak görülebildiği filmler ise kent plancılarına, kentsel tasarımcılara ve ilgili disiplinlere önemli bir altlık sunmaktadır. Bu altlık üzerinden geliştirilecek farklı bakış açıları, süreç içerisinde değişen insan-sokak ilişkisinin incelenmesi ve değerlendirilmesi açısından araştırmacılara fırsat yaratmaktadır. Çalışmada öncelikle, Beyoğlu’nda çekilmiş yedi film, 1950-2010 yılları arasındaki onar yıllık dönemler içerisinden seçilerek belirlenmiştir. Sonrasında ise seçilen filmlerin sahneleri üzerinden okumak olarak nitelendirilen iki aşamalı analiz ile insan-sokak ilişkisi, yapısal ve anlamsal olarak çözümlenmiştir. Daha sonrasında ise dost kentler kapsamında filmlerin karşılaştırmalı analizi yapılarak senteze ulaşılmıştır. Bu kapsamda insan-sokak ilişkisinin değişen anlamı bütüncül bir şekilde sorgulanmıştır. Çalışmanın araştırma süreci ise bu bağlamda yeni yöntem ve yaklaşımlar başlığı altında disiplinlerarası bir bakış açısıyla tasarlanmıştır.

Anahtar kelimeler: Sokak, İnsan-Sokak İlişkisi, Mekân Olarak Sokak, Sokağın Anlamı