Olgularla Klinik Eczacılık Çalıştayı, İstanbul, Turkey, 17 June 2021, pp.25
Metabolik alkaloz (MA), yüksek arteriyel pH, serumda birkarbonat
[HCO3
-] artışı ve kompansatuar alveolar hipoventilasyonun bir sonucu
olarak pCO2'de artış ile karakterize metabolik bir bozukluktur.1 MA,
kalp yetmezliği hastalarında en yaygın görülen asit-baz bozukluğudur
ve genellikle çoğu vakada diüretik tedavisi sonucunda gelişmektedir.2 69 yaşında kadın hasta, koroner arter hastalığı, hipertansiyon, diyabet,
atriyal fibrilasyon, kronik böbrek hastalığı (KBH) mevcut olup artan
nefes darlığı ve karındaki şişkinlik şikâyetleri ile hastaneye
başvurmuştur. Hastanın fizik muayenesinde akciğerde raller, ortopnesi
ve pretibial ödem (2-3+) saptanmıştır. Hastanın vital bulguları, kan
basıncı 145/100 mmHg, oksijen saturasyonu %96, nabız 96
atım/dakika, solunum sayısı 18/dakika olarak ölçülmüştür.
Dekompanse kalp yetmezliği ön tanısı ile diüretik tedavisi için
koroner yoğun bakım ünitesine hastanın yatışı gerçekleştirilmiştir.
Daha sonra kardiyoloji servisinde eczacı tarafından yapılan klinik
incelemede, hastanın antasit tedavisi incelediği sırada hekim
tarafından hastanın metabolik alkalozda (Kan gazı pH:7.49 pCO2:
45.2 mmHg, HCO3
- : 34.1 mmol/L, baz açığı 10.2+) olduğu bilgisi
verilmiştir. Mevcut antasitin bileşiminden dolayı, (sodyum aljinat,
sodyum bikarbonat ve kalsiyum karbonat) metabolik alkaloz
durumunda hastaya alkali uygulamasının uygun olmayacağı için
kesilmesi gerektiği şeklinde hekime geri bildirimde bulunulmuştur.
Hasta ile yapılan görüşmede, hastaneye yatış öncesinde mide yanması
için hastanın eczaneden antasit süspansiyonu aldığı ve günde 10-20
ml kullandığı bilgisi edinilmiştir. Antasit tedavisinin kesilmesinin
ardından hastanın kısa süre içerisinde kan gazı parametrelerinde
iyileşme gözlenmiştir. Bu olgu, dekompanse kalp yetmezliğinde
diüretik tedavisi2 ile birlikte antasit uygulaması sonucu gelişen asitbaz imbalansına örnek göstermektedir. Sonuç olarak, kalp
yetmezliğinde diüretik tedavisi ile birlikte antasitlerin kullanımında
dikkatli olunmalıdır