SAVUNMA SANAYİİ UYGULAMALARINDA GÖZ ÖNÜNE ALINAN BAŞLICA İTKİ VEKTÖRÜ DENETİMİ YÖNTEMLERİNİN İNCELENMESİ


ÖZKAN B.

Savunma Bilimleri Dergisi, cilt.20, sa.1, ss.151-166, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 20 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.17134/khosbd.1183778
  • Dergi Adı: Savunma Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.151-166
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Son yıllardaki teknolojik gelişmelere bağlı olarak, mühimmat denetiminde farklı yaklaşımlar ele alınmaya başlamıştır. Özellikle geniş alana saldırı kavramının yerini nokta hedef tahribatının alması sonucunda denetimli mühimmat kullanımı daha popüler hale gelmiştir. Menzil, uçuş süresi ve hedefte doğruluk gibi başarım parametrelerinin iyileştirilmesi doğrultusunda, aerodinamik denetim yüzeyleri, tepki jeti ve itki vektörü gibi yönlendirme mekanizmaları, mühimmat denetimi kapsamında gerek teorik gerekse pratik olarak geniş bir uygulama alanı bulmuştur. Bahsedilen yöntemler bir arada değerlendirildiğinde, itki vektörü denetiminin, aerodinamik denetim yüzeylerinin sebep olduğu daha geniş sürüklenme yüzeyi ve düşük manevra kabiliyeti olumsuzluklarına sahip olmaması, ayrıca tepki jeti yaklaşımına nazaran denetlenebilirliğinin daha yüksek olması nedeniyle, bilhassa kısa zaman zarfında yüksek manevra yeteneğinin istendiği uygulamalar için bir adım öne çıktığı görülmektedir. Konuyla ilgili literatür incelendiğinde, itki vektörü denetimi dahilinde göz önüne alınan çeşitli tekniklerin mevcut bulunduğu göze çarpmaktadır. Bu çalışmada, mühimmat denetiminde ele alınan başlıca itki vektörü denetimi yaklaşımlarından bahsedilmekte ve belirtilen yöntemlerin üstünlük ve zayıflıkları karşılaştırmalı olarak vurgulanmaktadır.
As per the recent technological developments, several approaches have been taken into account. Especially the change in the defense concept from the mass destruction to the point demoliton has made the use of the controlled munition more popular. In accordance with the improvement in the performance parameters including the range, time of flight, and accuracy in target, the diverting mechanisms involving the aerodynamic control surfaces, reaction jet, and thrust vector have found a wide area of usage in both theoretical and practical senses. Evaluating all of the mentioned methods together, it is observed that the thrust vector control exceeds one step further regarding the implementations in which higher maneuver capability is required within short time durations because it does not have any serious disadvantages originated from the larger drag areas of aerodynamic control surfaces and lower maneuverability. In the relevant literature, several techniques are encountered within the scope of the thrust vector control. In this study, noteable approaches are handled within the concept of the thrust vector control and the advantages and disadvantages of the mentioned methods are emphasized in a comparative manner.