Gömülü daimi azı dişleri

Çakmak B.

Gömülü Dişlerin Ortodontik Tedavisi, Belma Işık, Editör, Turkiye Klinikleri, Ankara, ss.53-59, 2025

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2025
  • Yayınevi: Turkiye Klinikleri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.53-59
  • Editörler: Belma Işık, Editör
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Gömülü daimi azı dişi; genetik, sistemik veya lokal faktörler nedeniyle sürme zamanı gelmesine rağmen sürememiş azı dişleri için kullanılan bir terimdir. Azı dişlerinin gömülü kalmasında; erken süt dişi kayıplarının oluşturduğu yer darlığı, maksiller ve mandibular ark uzunluğu yetersizliği, sürme yolunda bulunan fizyolojik engeller (odontojenik kistler, tümörler, süpernümerer dişler vb.), hormonel bozukluklar ve genetik yatkınlık gibi çeşitli faktörler rol oynar. Prevalansı toplumlar arasında değişiklik göstermekle birlikte, gömülü kalma oranı en yüksek olan dişler üçüncü azı dişleridir. Daimi birinci ve ikinci azı dişlerinin gömülülüğü nadir görülmekle birlikte, birinci azı dişlerinin gömülü kalma oranı ikinci azı dişlerine kıyasla daha azdır. Tedavi seçenekleri; takip, sürme yolunda bulunan fizyolojik engellerin eliminasyonu, ortodontik sürdürme, cerrahi dikleştirme, ototansplantasyon veya çekim gibi yöntemleri içerir. Müdahale edilmeyen vakalarda maloklüzyon, rezorpsiyon ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu derleme, gömülü daimi azı dişlerinin etiyolojisini, prevalansını, mevcut tedavi yaklaşımlarını ve bu dişler tedavi edilmediğinde oluşabilecek olası komplikasyonları güncel literatür ışığında değerlendirmektedir. 

Impacted permanent molars are the term used for molars that have not erupted despite the time for eruption due to genetic, systemic or local factors. Various factors play a role in the impaction of molars, such as the space constraints caused by early primary tooth loss, insufficient maxillary and mandibular arch length, physiological obstacles on the eruption path (odontogenic cysts, tumors, supernumerary teeth, etc.), hormonal disorders and genetic predisposition. The prevalence of impaction varies among societies and the teeth with the highest rate of impaction are third molars. Impaction of permanent first and second molars is rare and the rate of impaction of first molars is lower than second molars. Treatment options include methods such as follow-up, elimination of physiological obstacles on the eruption path, orthodontic maintenance, surgical uprighting, self-implantation or extraction. Untreated cases may lead to complications such as malocclusion, resorption and infection. This review evaluates the etiology of impacted permanent molars, their prevalence, current treatment approaches, and possible complications that may occur when these teeth are left untreated in the light of current literature.