in: Orthodontic Treatment of Impacted Teeth, Belma Işık, Editor, Turkiye Klinikleri, Ankara, pp.53-59, 2025
Gömülü daimi azı dişi; genetik, sistemik veya lokal faktörler nedeniyle sürme zamanı gelmesine rağmen sürememiş azı dişleri için kullanılan bir terimdir. Azı dişlerinin gömülü kalmasında; erken süt dişi kayıplarının oluşturduğu yer darlığı, maksiller ve mandibular ark uzunluğu yetersizliği, sürme yolunda bulunan fizyolojik engeller (odontojenik kistler, tümörler, süpernümerer dişler vb.), hormonel bozukluklar ve genetik yatkınlık gibi çeşitli faktörler rol oynar. Prevalansı toplumlar arasında değişiklik göstermekle birlikte, gömülü kalma oranı en yüksek olan dişler üçüncü azı dişleridir. Daimi birinci ve ikinci azı dişlerinin gömülülüğü nadir görülmekle birlikte, birinci azı dişlerinin gömülü kalma oranı ikinci azı dişlerine kıyasla daha azdır. Tedavi seçenekleri; takip, sürme yolunda bulunan fizyolojik engellerin eliminasyonu, ortodontik sürdürme, cerrahi dikleştirme, ototansplantasyon veya çekim gibi yöntemleri içerir. Müdahale edilmeyen vakalarda maloklüzyon, rezorpsiyon ve enfeksiyon gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu derleme, gömülü daimi azı dişlerinin etiyolojisini, prevalansını, mevcut tedavi yaklaşımlarını ve bu dişler tedavi edilmediğinde oluşabilecek olası komplikasyonları güncel literatür ışığında değerlendirmektedir.