Türkiye’de Kimya Dersine Yönelik Tutum Ölçekleri İle Yapılan Çalışmaların İncelenmesi

Yüksel M., Özalp B.

Gazi Üniversitesi Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri Kongresi-IV, Türkiye, 12-13 Aralık 2024, Ankara, Türkiye, 12 - 13 Aralık 2024, ss.12-13

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.12-13
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de kimya dersine yönelik tutum ölçeklerinin kullanıldığı tez, makale ve bildiri türündeki akademik çalışmaları incelemektir. Bu amaçla, alanyazında yer alan çalışmalar, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği ile Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi, ULAKBİM TR Dizin, Proquest ve Google Akademik veri tabanlarında edinilen veriler ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan taramalar sonucunda, tez, makale ve bildiri olmak üzere toplamda 92 bilimsel çalışmaya ulaşılmıştır. İncelenen araştırmalar; çalışmanın yayımlandığı yıl, yayın türü (makale, yüksek lisans tezi, doktora tezi, bildiri), dil, araştırma yöntemi (nitel, nicel, karma), araştırma deseni, çalışma grubu, örneklem büyüklüğü ve yöntemi, sınıf düzeyi, bilim alanı, araştırma konusu, anahtar kelimeler, araştırma amacı (ölçek geliştirme, inceleme, değerlendirme), araştırmanın yapıldığı kurum (ilköğretim, ortaöğretim, üniversite), veri toplama araçları ve veri analiz teknikleri açısından değerlendirilmiştir. Verilerin analizi, içerik analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir.  Araştırmanın bulgularına göre, en fazla tez türünde çalışmaya rastlanmış olup, özellikle 2007, 2011 ve 2023 yıllarında yüksek lisans tez çalışmalarının ağırlıklı olduğu belirlenmiştir. Makale çalışmalarında ise özellikle 2011, 2014, 2016 ve 2023 yıllarında yoğunlaşma gözlemlenmiştir. Araştırmalarda en yaygın olarak nicel yöntemler tercih edilirken, karma yöntemlerin daha az kullanıldığı tespit edilmiştir. Örneklem büyüklükleri genellikle 0-100 ve 100-200 arasında değişmekte olup, lise öğrencileri örneklem grubu olarak en sık seçilen katılımcılar olmuştur. Çalışmaların büyük bir kısmının kimya eğitimi ve fen bilgisi alanlarında yürütüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, kimya dersine yönelik tutum ölçeklerinin kullanıldığı araştırmaların çeşitlendirilmesi ve farklı programlarda üniversite öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutumlarını inceleyen çalışmaların artırılması önerilmektedir. 

This study aims to analyze academic research conducted in Turkey, encompassing theses, articles, and conference papers that employ attitude scales related to chemistry courses. To achieve this, studies available in the literature were systematically reviewed using document analysis, a qualitative research method. Data for this review were sourced from the Higher Education Council Thesis Center, ULAKBİM TR Index, ProQuest, and Google Scholar databases. As a result, a total of 92 academic works, including theses, articles, and conference papers, were identified. The identified studies were evaluated based on various parameters, including the year of publication, publication type (article, master’s thesis, doctoral dissertation, conference paper), language, research methodology (qualitative, quantitative, mixed), research design, study group, sample size and selection method, grade level, scientific field, research topic, keywords, research purpose (scale development, analysis, evaluation), institutional context (primary education, secondary education, university), data collection tools, and data analysis techniques. Content analysis was employed to analyze the data. The findings indicate that theses constituted the majority of the reviewed studies, with a significant number of master’s theses observed in 2007, 2011, and 2023. Regarding article-based research, notable concentrations were identified in 2011, 2014, 2016, and 2023. Quantitative methods were predominantly used, whereas mixed methods were applied less frequently. Sample sizes typically ranged between 0–100 and 100–200, with high school students being the most common participant group. Furthermore, a substantial proportion of the studies was conducted within the domains of chemistry education and science education. In light of these findings, it is recommended that research employing attitude scales toward chemistry courses be diversified. Additionally, there is a need for further studies investigating university students’ attitudes toward chemistry courses across various academic programs.