Akademik Veri Yönetim Sistemi
TASHKENT II-International Congress on Modern Sciences, 16 Aralık 2022
Su kaynakları, tüm insanlık için en önemli protein
kaynaklarından balıkların yaşam alanlarını oluşturmaktadır. Biyolojik
çeşitlilik açısından Kızılırmak Havzası, Türkiye’nin önemli ve en büyük
havzalarından biridir. Kızılırmak Nehri’nin en önemli kollarından birisi de
Delice Irmağı’dır. Delice Irmağı 426 km uzunluğa sahiptir. Delice Irmağı balık çeşitliliği açısından da
oldukça zengindir. Balık türleri yaşam alanlarında bazı stres
faktörlerine de maruz kalmaktadırlar. Bu stres faktörlerinden birisi de aynı yaşam
alanlarını paylaştıkları istilacı türlerdir. İstilacı türler ortam koşullarına
çok hızlı adapte olarak birey sayılarını çok fazla artırabilmektedirler. Bu
şekilde diğer türlerin yaşam alanlarını daraltmaktadırlar. Son yıllarda içsu
kaynaklarında en zararlı istilacı türlerden birisi de dişli sazancık (Pseudorasbora
parva Temminck & Schlegel, 1846) dır. Delice
Irmağı’nda P. parva’nın akıntı hızı fazla ve yavaş, zemini
taşlık ve kumsaldan oluşan alanlar ile bent ve kayaların önündeki çağlayanların
altı gibi çok farklı çevresel alanları tercih ettiği gözlemlenmiştir. P.
parva küçük boyutlu bir
türdür. Vücut ince ve uzundur. Baş, burun ucuna doğru sivrilerek uzanır. Gözler
nispeten büyük olup, başın yanal kısımlarında konumlanmıştır. Ağız uçta ve
yukarı konumludur, bıyık bulunmaz. Delice Irmağı’nda belirlenen 22
istasyondan Mart 2019-Şubat 2020 tarihleri arasında toplam 6 bireye ulaşılmıştır. Ortalama ağırlık 2,09±0,77 g. ortalama standart boy 56,33±7,03 mm olarak
ölçülmüştür. Boy-ağırlık
ilişkisi denklemi W= 0,000005 x L3,1873 şeklinde hesaplanmıştır. Boy-ağırlık ilişkisinin logaritmik regresyon denklemi ise LogW= -5,30103
x 3,1873 LogL olarak tespit edilmiştir. Korelasyon katsayısı R2=0,9868
bulunmuş ve bu değer boy-ağırlık arasındaki ilişkinin yüksek düzeyde olduğunu
göstermektedir. Delice
Irmağındaki P. parva bireylerinin boy
ve ağırlık değerleri arasındaki ilişkiye göre hesaplanan kondisyon faktörü
1,1174±0,0586 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar
değerlendirildiğinde P. parva türünün pozitif allometrik büyüme özelliği
gösterdiği belirlenmiştir. Kondisyon faktörüne göre büyümenin iyi düzeyde
olduğu tespit edilmiştir. Delice
Irmağı’na ne zaman ve hangi yollar ile girdiği konusunda bilgi bulunmamaktadır.
Henüz yayılım alanı dar olan bu
türün diğer
su sistemlerindeki yayılım durumu da incelendiğinde; istilacı ve hızlı yayılımı nedeniyle diğer türler
üzerinde olumsuz etkileri olabileceği düşünülmektedir.