Tarih boyunca gelişen toplumsal hayat biçimleri, ticari faaliyetler ve savaşlar ile birçok defa salgınlar yaşanmış, bulaşıcı hastalıklar kolayca yayılma imkânı bulmuş ve milyonlarca insanın ölümüne sebep olmuştur. Salgınların zamanında teşhisi için düzenli bir bildirim sistemine sahip olmamız yeni salgın hastalıklarla nasıl mücadele edeceğimizi öğrenme fırsatı sağlamakta ve geçmişteki hataları tekrar etmememize yardımcı olmaktadır. Günümüzde de COVID-19 salgınını daha iyi kontrol edebilmek için ülkelerarası işbirliği çok büyük bir önem taşımaktadır. Salgın mücadelesinde toplumların kültürü ve sağlık okuryazarlığı düzeyi önemlidir. Birçok salgın toplumlarda kalıcı değişikliklere neden olmuştur. Gelecekteki salgınlara karşı hazırlıklı olabilmek için salgınlar arası dönemde ülkeler sağlık tesislerini güçlendirilmeli, araştırmacılar matematiksel ve epidemiyolojik simülasyon modellerini kullanmalıdır. Dünyada salgın tarihini incelemek, bize yeni salgın hastalıklarla nasıl mücadele edeceğimizi öğrenme fırsatı sağlayarak geçmişteki hataları tekrar etmememize yardımcı olabilecektir. Bu derleme, geçmişten günümüze salgınlar tarihi inceleyerek, mevcut COVID-19 pandemisinin yanı sıra salgınlar çağının başladığı düşünüldüğünde gelecekteki pandemilere verilecek olan yanıta rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.
Throughout history, there have been many pandemics with the deve- lopment of social life styles, commercial activities and wars, infec- tious diseases have found the opportunity to spread easily and have caused the death of millions of people. Having a regular notification system for timely diagnosis of pandemics provides an opportunity to learn how to combat new pandemics and helps us not to repeat the mistakes of the past. Today, international cooperation is of great importance in order to better control the COVID-19 pandemic. The culture and health literacy level of societies are important in the fi- ght against the pandemic. Many pandemics have caused permanent changes in societies. In order to be prepared for future pandemics, countries should strengthen their health facilities in the inter-pan- demic period, and researchers should use mathematical and epide- miological simulation models. Studying the history of pandemics in the world provides us with the opportunity to learn how to fight new pandemics and helps us not to repeat the mistakes of the past. This review aims to guide the response to future pandemics by exa- mining the history of epidemics from past to present, considering the current COVID-19 pandemic as well as the era of epidemics.
