Kırsal Konut Mimarisinde Tüteklikli Örtü Sistemi: Erzurum, Sivas ve Bayburt Örneği


Creative Commons License

Halı Kabataş F., Sağıroğlu Demirci Ö.

Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılında Uluslararası Genç Araştırmacılar Sempozyumu "Dünden Bugüne Türk Mimarlığı", Ankara, Türkiye, 22 - 24 Mart 2023, sa.19, ss.221-230

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.221-230
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kırsal konut kavramı; fiziksel, sosyal ve ekonomik faktörlere bağlı olarak halkın barınma gereksinimini karşılayacak ölçüde üretilen, doğa ve insan etkileşimi sonucu yerel malzemeler, geleneksel yapım teknikleri, ihtiyaca yönelik farklı tipolojilerde mimari unsurlar kullanılarak ortaya çıkarılan yapıları tanımlamaktadır. Tarihsel süreç içerisinde kırsal yerleşmelerdeki konutları oluşturan mimari unsurlar, fonksiyonlarına göre çeşitli amaçlara yönelik inşa edilmiştir. Bu bağlamda tüteklikli örtü sistemi, kırsal konutların biçimlenişine etkilemiş ve eski çağlardan bu yana varlığını sürdürmüş bir mimari unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, tüteklikli örtü sisteminin anıtsal yapılardan önce konutlardaki varlığı, tarihsel süreci, kültürel sürekliliği, işlevi, özgün biçimlenişi, yapıldığı malzeme özellikleri ve kullanılma amacına dair bilgiler aktarılmıştır. Tüteklikli kırsal konutların çözümlenmesi bağlamında üretilen çalışmalar araştırılmış ve altlık olarak kullanılmıştır. Bu çalışmalarla birlikte Anadolu’nun farklı bölgelerinde görülen tüteklikli kırsal konutların benzerlik ve farklılıkları incelenmiş, vektörel olarak çözümlenerek karşılaştırılmalı analizi yapılmıştır. Konutlarda görülen tüteklikli örtünün sürekliliğinin sağlanmasında kırsal mimarinin değişim sürecinin daha yavaş olması, kırsala özgü bileşenlerin kaybolmadan belgelenebilmesi etkili olmuştur.