Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Öğrenci: ŞEYHMUS AYDOĞDU
Danışman: TOLGA GÜYER
Özet:Bu araştırmanın amacı, kavram haritalarının otomatik oluşturulmasına yönelik bir uygulama geliştirilmesi ve oluşturulan kavram haritasının gezinme aracı olarak kullanımının öğrencilerin başarıları ve kaybolmaları üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın bağımsız değişkeni web ortamında kullanılan gezinme aracı türüdür. Gezinme aracının içerik ağacı ve kavram haritası olmak üzere iki alt boyutu bulunmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri, öğrencilerin başarıları ve kaybolma düzeyleridir. Araştırmanın çalışma grubu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümünde 2014-2015 Bahar Dönemi'nde Öğretim Tasarımı dersi alan 66 öğrenciden oluşmaktadır. Bu öğrenciler, kavram haritası ile gezinme ve içerik ağacı ile gezinme ortamlarına yansız olarak atanmıştır. Araştırmada kavram haritasının otomatik olarak oluşturulması için terim frekansı/devrik doküman frekansı algoritması ve açık kaynak kodlu Zemberek dil işleme kütüphanesi kullanılmıştır. Haftalık ders içeriklerine göre otomatik oluşturulan kavram haritaları incelenerek ve alan uzmanı görüşü alınarak kavram haritalarına son şekli verilmiştir. Araştırmanın web ortamında gerçekleştirilmesi için Hayalimdeki Üniversite adı verilen web tabanlı bir uygulama geliştirilmiştir ve geliştirilen uygulama www.hayalimdekiuniversite.com adresinden yayınlanmıştır. Geliştirme sürecinin ardından hazırlanan ders içerikleri, kavram haritaları, öğrenci bilgileri ve haftalık gerçekleştirilecek görevler listesi sisteme yüklenmiştir. Araştırmada öğrenci başarısının ölçümü için araştırmacı tarafından geliştirilen başarı testi kullanılmıştır. Kaybolmanın ölçümü için öğrencilerin kaybolma algıları ve kaybolma miktarları incelenmiştir. Öğrencilerin kaybolma algılarının incelenmesi için hiper ortamlarda kaybolma ölçeği kullanılmıştır. Kaybolma miktarının ölçümü için öğrencilere haftalık olarak görevler tanımlanmış, görevleri gerçekleştirirken izlenen yol veritabanına kaydedilmiş ve gezinmede izlenen yol ile görevde tanımlanan optimum yol arasındaki benzerlik Needleman ve Wunsch algoritması kullanılarak hesaplanmıştır. 6 hafta süren çalışmada öğrencilerin gerçekleştirmesi gereken 18 görev tanımlanmıştır. Çalışma sonucunda, her iki grupta yer alan öğrencilerin başarısında olumlu yönde anlamlı bir artış olmuştur. Bunun yanı sıra başarının öğrencilerin gezindikleri ortama göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda içerik ağacı ile gezinme ortamını kullanan öğrencilerin kavram haritası ile gezinme ortamını kullanan öğrencilere göre daha başarılı oldukları görülmüştür. Öğrencilerin kullanmış oldukları gezinme aracına göre kaybolma algılarının farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla yapılan t-testi analizi sonucunda kullanılan gezinme aracına göre kaybolma algılarında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Öğrencilerin, kaybolma algılarından farklı olarak, verilen görev bazında kaybolma miktarları hesaplanmıştır. Öğrencilerin kaybolma miktarlarının kullandıkları gezinme aracı türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla görev bazında alınan puanlara göre t-testi analizi yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, gezinme aracında yer alan konu veya kavram sayısı, verilen görevin içeriği gibi değişkenlere göre öğrencilerin kaybolma miktarlarında farklılık olduğu görülmüştür. Araştırmanın son bölümünde çevrim içi öğrenme ortamlarında içerikte gezinmede kavram haritası veya içerik ağacı kullanımında nelere dikkat edilmesi gerektiği ile ilgili öneriler verilmiştir