Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Öğrenci: ERGAN AKGÜL
Danışman: FİKRET BİLDİK
Özet:Karbon monoksit (CO) gazı karbon bazlı maddelerin tam yanmamasıyla açığa çıkan renksiz kokusuz ve tatsız bir üründür. CO dünya çapında zehirlenmeye bağlı ölümlerin en önde gelen nedenidir. Ayrıca morbidite oranı mortalite oranından yüksektir. Bulgu veren akut CO zehirlenmelerinin (COZ) en ağır komplikasyonu %50 hastada görülen uzamış ve kalıcı bilişsel bozukluktur. Bu gecikmiş nörolojik sekellerde oksidatif stres?lipid peroksidasyonunun yakın rol oynadığını düşündüren bulgular mevcuttur. COZ?inde başlıca tedavi NBO?dir, HBO tedavisinin yeri hala tartışmalıdır. Özellikle gecikmiş nörolojik sekelleri önlemede HBO kullanımını öneren çok sayıda makale bulunmaktadır. Bu çalışmada COZ?nde oksidatif stres ve buna bağlı lipit peroksidasyonu oluşumu, HBO ve NBO tedavisinin bunun üzerine etkisinin ve HBO tedavisinin gerekliliğinin belirlenmesine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Yöntem Çalışma Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Erişkin Acil Servis?inde 01.01.2012-30.06.2012 tarihleri arasında COZ tanısı konulan hastalarla yapıldı. Çalışma prospektif ?müdahale araştırması? olarak planlandı. Hastalar HBO veya NBO tedavisine göre 2 gruba ayrıldı. NBO grubundaki hastalara rezervuarlı maskeyle minimum 4-6 saat O2 verildi. HBO endikasyonu olan hastalara en kısa sürede 2.4 ATA?da 2 saat süreyle, günde bir kez 5 seans HBO uygulandı. Kontrol grubu olarak acil servise minör travma şikayeti ile gelen sağlıklı gönüllüler kullanıldı. Tüm hastalardan tanı konulduğunda, NBO veya 1. HBO sonrasında (1.gün) ve 5. günde kan örneği alındı. Bu örneklerden oksidan olarak NOS aktivitesi, lipid peroksidasyonu göstergesi olarak TBARS seviyesi ve antioksidan olarak SOD, CAT, GST aktivitesi çalışıldı. Bulgular Çalışma süresince başvuran 25 666 hastanın 95?inde COZ tespit edildi. Çalışma kriterlerini karşılayan 81 hasta ve kontrol grubunda 24 gönüllü çalışmaya alındı. Hastaların 56?sı NBO, 25?i HBO grubunu oluşturdu. Geliş kan örneklerinde, TBARS ve NOS ta istatistiksel anlamlı artma, CAT, GST, SOD?ta azalma tespit edildi. TBARS düzeylerinde yükseklik 1. ve 5. günde devam etti. Ancak NOS düzeyleri tedavinin 1 (istatistiksel anlamlı) ve 5. günü tedavi öncesine göre daha düşüktü. SOD ve CAT düzeyleri tedaviyle artma eğilimindeydi ancak istatistiksel anlamlı değildi. Tedaviyle GST düzeyinde önemli bir değişiklik olmadı. Sonuç Çalışmada elde edilen veriler CO zehirlenmesinde oksidatif stres ve lipit peroksidasyonunun varlığını göstermekle birlikte, HBO tedavisinin bu parametreler üzerindeki etkinliğinin üstünlüğünü gösterememiştir.