Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: HATİCE PASLI
Danışman: ZEYNEP FULYA TEMEL
Özet:Bu çalışmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin iletişimci biçimleri ile çocukların sosyal beceri ve davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ankara ili Çubuk ilçesine bağlı, normal gelişim gösteren 48-60 aylık çocuklar ve onların öğretmenleri ile gerçekleştirilmiştir. 287 çocuk ve 55 öğretmenden oluşan çalışmanın katılımcıları, özel ve kamuya bağlı okul öncesi eğitim kurumlarından rastgele seçilmiştir. Çalışmada, öğretmenlerin iletişimci biçimlerini belirlemek için İletişimci Biçimleri Ölçeği, çocukların sosyal becerilerini incelemek için Sosyal Beceri Ölçeği ve sosyal davranışlarını incelemek için Davranış Derecelendirme Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmen ve çocukların demografik bilgilerine ulaşmak için araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veri analizi için SPSS 22 paket programından yararlanılmıştır. Öğretmenlerin iletişimci biçimlerinin, çocukların sosyal becerileri ve davranışlarını yordayıp yordamadığını belirlemek için Çoklu Doğrusal Regresyon analizi yapılmıştır. İki kategorili bağımsız değişkenler için İlişkisiz Örneklemler T Testi; ikiden fazla kategorili bağımsız değişkenler için Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Varyansların homojenliği Levene F Testi ile değerlendirilerek raporlamada dikkate alınmıştır. Anlamlı çıkan ANOVA analizi sonuçlarında hangi gruplar arasında anlamlı fark olduğu Tukey testi ile belirlenmiştir. Bununla birlikte anlamlı çıkan t testi ve ANOVA sonuçlarının etki büyüklüğü (η^2) de incelenmiştir. Öğretmenlerin eğitim düzeyi değişkeninde bir kategoride yer alan katılımcı sayısı az olduğu için parametrik olmayan testlerden Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Kruskal Wallis analizi sonucunda anlamlı farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Benforoni düzeltmesi kullanılmıştır. Parametrik olmayan testlerde manidar bulunan analiz sonuçları için etki büyüklüğü Z/N formülü ile ele alınmış ve Cohen'in etki büyüklüğü kriterlerine (0.1-küçük etki, 0.3- orta etki, 0.5 büyük etki) göre yorumlanmıştır. Çalışmada; öğretmenlerin en çok sözsüz iletişim kuran ve en az tartışmacı iletişimci biçimlerini kullandıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin arkadaş canlısı iletişimci biçimini kullanmalarının çocukların iletişim, iş birliği ve sosyal ilişkilere yönelik davranışlarını artırdığı, sözsüz iletişim kuran iletişimci olmalarının çocukların iletişim becerisini azalttığı, baskın iletişimci olmasının ise tam tersine çocukların iletişim becerisini artırdığı ortaya konmuştur. Bununla birlikte öğretmenlerin iletişimci biçimlerinin yaş ve eğitim durumlarına göre farklılaştığı, çocukların sosyal beceri ve davranışlarının bazı alt boyutlarda öğretmenlerin eğitim düzeyi ve mezun oldukları programa göre farklılaştığı görülmüştür. Çocukların sosyal beceri ve davranışlarının, bazı alt boyutlarda cinsiyet, doğum sırası ve devam ettikleri kurum türüne göre farklılaştığı ortaya konmuştur.