Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Edibe Asuman ATİLLA
Danışman: DİLAVER TENGİLİMOĞLU
Özet:Günümüz küresel rekabet ortamında işletme performansının ölçülmesi, işletme varlığının ve pazar payının korunması için giderek önemini artırmaktadır. İşletme performansı üzerinde ise, birçok faktörün yanı sıra pazarlama faaliyetleri ve pazar odaklı çalışmanın etkisi bulunmaktadır. Nitekim bu konuda, son yıllarda yapılan pek çok çalışma, pazar odaklılığın işletme performansıyla ilişkili olduğunu doğrulamaktadır. Bu nedenle, pazar odaklılığın içeriğini doğru anlamak, yoğun rekabetin yaşandığı günümüz koşullarında oldukça önemlidir. Türkiye'de faaliyet gösteren özel hastanelere özgü bu çalışmanın temel amacı, araştırmaya katılan özel hastanelerin ne ölçüde pazar odaklı oldukları ve bu pazar odaklılık derecelerinin, işletme performansıyla ilişkili olup olmadığı konusunun neden ve sonuç ilişkileri içerisinde detaylı bir şekilde incelenmesidir. Bu amaçla gerçekleştirilen araştırmada, 100 özel hastane yöneticisine anket uygulanmıştır. Araştırmada, veri tarama yöntemi ve anket yöntemi kullanılmıştır. Tarama yönteminde, Türkiye'de faaliyet gösteren özel hastanelerin teknik performans verilerine ulaşmak amacıyla, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan 2008 yılı Yataklı Tedavi Kurumları İstatistik Yıllığı kullanılmıştır. Diğer bir yöntem olarak kullanılan anket yöntemi ile özel hastanelerin pazar odaklılık derecelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Anket yönteminde, Kohli, Jaworski ve Kumar tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, pazar odaklılık ile hastanelerde pazarlama departmanı bulunması durumu arasında pozitif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Ayrıca, hastanelerin genel performans değerlendirmeleriyle, pazar odaklılıkları arasında da istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Buna göre, pazar odaklılığa ilişkin boyutlardan, Pazar Odaklı Bilgi Toplama faaliyetleri %46, Pazar Odaklı Bilgi Yayma faaliyetleri %55, Pazar Tepkilerini İzleme faaliyetleri %34 ve Pazar Tepkilerine Karşılık Verme faaliyetleri %53 oranında genel performansa etki etmektedir. Ayrıca, pazarlama departmanı olan hastanelerle genel performans değerlendirmesi arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu ve bu farkın pazarlama departmanı olan hastanelerin, olmayan hastanelere kıyasla genel performanslarının da daha yüksek olmasından kaynaklandığı tespit edilmiştir (p=0,003). Ancak, pazar odaklı hastanelerin teknik performanslarının yüksek olduğuna dair istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05).