Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HALİL CAN ALAYDIN
Danışman: Bülent Cengiz
Özet:
Giriş: Varoluşumuzun ve bedensel bütünlüğümüzün farkında olmak şeklinde tanımlanan benlik algısı, insan zihninin en temel fonksiyonlarından biridir. İlk kez Botcinick ve Cohen tarafından tanımlanan Kauçuk El Yanılsaması (KEY), benlik algısının geçici ve etkin bir şekilde manipüle edilerek deneysel olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır. Bu çalışmada benlik algısında KEY ile oluşan değişimler, motor korteks uyarılabilirlik parametrelerinden Kısa Latanslı Afferent İnhibisyon (SAI), Kısa İntervalli İntrakortikal İnhibisyon (SICI) ve İntrakortikal Fasilitasyon (ICF) ile değerlendirilmiştir.
Gereç ve Yöntem: Toplam 21 sağlıklı gönüllü iki koldan yürütülmesi planlanan çalışmaya dahil edildi. 8 gönüllü her iki çalışma koluna da katılmak üzere çalışmanın SAI ölçülen koluna 18, SICI ve ICF ölçülen koluna 11 gönüllü dahil edildi. SAI için özel oluşturulan KEY düzeneğinde elektrik uyarımı, sahte elde yanan LED lambası ile eşleştirildi. SICI ve ICF ölçümü için gönüllünün eline ve sahte ele pasif parmak hareketlerinin yaptırıldığı bir düzenek kullanıldı. Her gönüllüde yanılsamanın oluşması için gereken uyarım sayısı ile yanılsamanın öznel puanlaması ve proprioseptif sapma kaydedildi. EMG kayıtları sol 1. dorsal interosseoz kastan alındı. Sağ primer motor korteks üzerinde en iyi uyarım noktası belirlenerek transkranyal manyetik uyarım (TMS) yapıldı. SAI ölçümünde öncelikle bazal motor uyarılmış potansiyel (MEP) kaydı alındı. Sonra elektrik uyarı ile 21 milisaniye intervalde eşleştirilmiş manyetik uyarım ile kayıt alınarak ortalamalarının oranı ile SAI hesaplandı. SICI ve ICF, 1 /2,5 / 3 / 15 / 20 / 25 milisaniye intervallerde otomatik eşik izleme yöntemi ile değerlendirildi.
84
Ölçümler her iki çalışma kolunda yanılsama öncesi, yanılsama sırasında ve yanılsama sonrası 0 / 5 / 15. dakikalarda tekrarlandı. Kontrol oturumlarında KEY oluşturulmadan aynı zamanlarda ölçümler yapıldı.
Bulgular: Kullanılan KEY düzenekleri karşılaştırıldığında, elektrikle uyarım verilen düzenekte öznel puanlamanın ve proprioseptif sapmanın anlamlı derecede düşük olduğu saptandı. Her iki düzenekte uyarım sayısı ile öznel puanlama arasında ters korelasyon saptandı. SAI'nın yanılsama sırasında anlamlı derecede arttığı saptandı. 1 ve 3 milisaniye intervallerde SICI'nın yanılsama sırasında anlamlı derecede azaldığı saptandı. ICF'de anlamlı bir değişiklik saptanmadı.
Sonuç: KEY ile oluşturulan benlik algısındaki değişimler, motor korteks uyarılabilirliğinde azalma veya artış şeklinde genel bir etkide bulunmamakta; farklı uyarım parametreleri ile ölçülen farklı motor korteks fonksiyonlarını değişken olarak etkilemektedir. Değerlendirilen uyarılabilirlik parametrelerine göre KEY sırasında motor çıktı; kognitif aktiviteden, duyusal girdinin değerlendirilmesindeki değişikliklerden ve motor korteksin kendi içindeki mekanizmalardan etkilenmektedir. Bulgularımız bu etkilenimin yeni bir benlik şemasını oluşturan bir nöral plastisite nedeniyle oluştuğunu düşündürmektedir.
Anahtar Kelimeler: Benlik algısı, kauçuk el yanılsaması, SAI, SICI, TMS