Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık kontrol odağı ve sağlık öz yeterliği ilşkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: SERAP AÇIKGÖZ ÇEPNİ

Danışman: YETER KİTİŞ

Özet:

Ülkemiz nüfusunun yaklaşık dörtte birini gençler oluşturmaktadır. Gençlik dönemi ise bir dizi zorlukları barındıran üniversite yıllarına rastlamaktadır. Üniversite yıllarında kazanılan alışkanlıkların yaşamı olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebileceği düşünüldüğünde ise gençlere yönelik sağlığı geliştirme faaliyetlerinin düzenlenmesi önem kazanmaktadır. Sağlığı geliştirme, bireylerin kendi sağlıkları üzerinde kontrollerini artırmalarını olanaklı kılan bir yöntemdir. Sağlığı geliştirmede sağlık davranışları anahtar role sahiptir. Sağlık davranışlarının başlatılması ve sürdürülmesinde ise bilişsel-algısal faktörler önemli güdüsel mekanizmalardır. Bu görüşten hareketle bu çalışmada, üniversite örgencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık kontrol odağı yönelimi ve sağlık öz yeterliği algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gazi Üniversitesi nin değişik fakültelerinde öğrenim görmekte olan 617 lisans öğrencisi çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Örneklem grubuna Sağlığı Geliştirici Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II, Çok Boyutlu Sağlık Kontrol Odağı Ölçeği, Sağlık Öz Yeterlik Algısı Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde; frekanslar, yüzdeler, çok değişkenli varyans analizi, Sperman korelasyon katsayıları ve yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular; gelir düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının sergilenmesinde artış olduğunu, sağlık öz yeterliğinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının önemli bir yordayıcısı olduğunu, iç sağlık kontrol odağının sağlık öz yeterliği üzerinden sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediğini, güçlü başkaları sağlık kontrol odağının doğrudan ve sağlıklı öz yeterliği üzerinden dolaylı olarak sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediğini ve şans sağlık kontrol odağının negatif yönlü olarak öz yeterlik üzerinden sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediğini göstermiştir.