Müzeler ve Tarihî Mekanlarla Tarih Öğretimi: Tarih Öğretmenlerinin "Müze Eğitimi'ne" İlişkin Görüşleri

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Eğitimi A.B.D., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bahri Ata

Danışman: MUSTAFA SAFRAN

Özet:

Bu doktora tezinin amacı, müze ve tarihi mekanlarla tarih öğretiminin; tarihi, eğitimbilimsel ve psikolojik temellerini irdelemek ve tarih öğretmenlerinin, "müze eğitimi'ne" ilişkin görüşlerini değerlendirmektedir. Bu tez iki bölümden oluşmaktadır. I. Bölümde konuya teorik yaklaşılarak, birinci olarak, Türkiye'de tarihçiliğin gelişimine bakılmıştır. Bu bağlamda üniversite tarih lisansı programları incelenmiştir. Daha sonra okul tarih programlarının müze gezilerine ilişkin direktifleri ele alınmıştır. İkinci olarak; müzelerle ve tarihi mekanlarla öğrenme psikolojisi üzerine yapılan çalışmalar aktarılmıştır. Üçüncü olarak, müzelerin ve tarihi mekanların tanımı, türleri ve işlevleri üzerinde durulmuştur. Dördüncü olarak, tarihî sit alanına gezi-gözlem yönteminin etkili kullanılması üzerine teorik bilgiler verilmiştir. Beşinci olarak, somut kanıtlara ( nesne, fotoğraf, belgesel ve temsili resimler ve tarihî yapı gibi) dayalı bir tarih öğretiminde nasıl yapılmalıdır? sorusuna cevap aranmıştır. Bu çerçevede ister etnografya, ister sanat ve arkeoloji müzeleri olsun, geçmişe ait somut kanıt içeren her türlü müzeyi ve tarihî mekanı, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde tarih öğretiminde büyük ölçüde kullanabileceğini göstermek ve bu eğitim ortamında nasıl ders yapabileceği, hangi yöntem ve teknikler, uygulanabileceği konusunda literatür çalışmasına dayalı olası etkinlikler verilmiştir. Tezin II. bölümünde tarih öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri ortaya çıkarılmıştır. Araştırmanın evreni, Ankara ilinde ilköğretim ve ortaöğretimdeki tarih öğretmenleridir. Araştırmanın örneklemi, Ankara ilinde ilköğretim ve ortaöğretimdeki görevli 204 tarih öğretmeni ile sınırlıdır. Burada 28 soru bağlamında tarih öğretmenlerinin müze eğitimine yaklaşımı ortaya çıkarılmıştır. Araştırmaya ilişkin bulgular şöyledir; 1.Tarih öğretmenleri, müze eğitimine ilişkin olumlu görüşlere sahiptir. 2.Tarih öğretmenlerinin mezuniyetine, kıdemine çalıştıkları okul öğretim düzeyine göre müze eğitimine ilişkin görüşlerinde bazı farklılıklar görünmektedir.