Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Özyeterlik, İmgeleme ve Görsel Bellekleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Afyonkarahisar Örneği)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİDEM GÜLÇİN KAYA

Danışman: MEHMET GÜNAY

Özet:

Sporcuların üst düzey performans sağlamaları, başarı yönelimleri için sporda imgeleme düzeylerinin yüksek olması önemli bir etkendir. Bireyin sporda imgeleme sürecinde başarılı olabilmesi için ise bilgileri zihninde depolayabilme ve bir beceriyi başarabileceğine inanması adına özyeterlik ve görsel bellek gibi bilişsel yapılara sahip olma düzeyi önem arz etmektedir. Bu nedenle araştırmada, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin özyeterlik, imgeleme ve görsel bellek düzeyleri arasındaki ilişkinin farklı değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunu, 2018-2019 akademik yılı Afyon Kocatepe Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’nda öğrenim gören kolayda örnekleme yöntemi ve gönüllülük esası ile seçilen 104’ü (%38.1) kadın, 169’u (%61.9) erkek olmak üzere toplam 273 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu”, Owen & Froman (1988) tarafından geliştirilen, Ekici (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan, geçerlik ve güvenirliği yapılmış olan “Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği”, Hall, Mack, Paivio and Hausenblas (1998) tarafından geliştirilen, Kızıldağ ve Tiryaki (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan, geçerlik vii ve güvenirliği yapılmış olan “Sporda İmgeleme Envanteri” ve Meyers ve Meyers (1995) tarafından tanıma uygulaması eklenerek güncellenen, Varan vd. (2007) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmış olan “Rey Karmaşık Figür Testi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21 paket programdan yararlanılmıştır. Normal dağılımdan gelen değişkenlerin analizleri için “One-Way Anova”, “Scheffe Post-Hoc” testi ve “Independent Sample t Test”; normal dağılım göstermeyen değişkenler için “Kruskal-Wallis” ve “Mann- Whitney U” testi uygulanmıştır. RKFT ve Sporda İmgeleme puanları arasındaki ilişkiyi incelemek için “Spearman’s Rho İlişki Katsayısı Testi”, Akademik Özyeterlik puanlarına yönelik “İki Yönlü Anova” testi uygulanmıştır. Ayrıca anlamlılık düzeyi α=.05 olarak esas alınmıştır. Araştırma sonucunda, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin sporda imgeleme ve görsel bellekleri arasında anlamlı, düşük kuvvetli bir ilişki olduğu kaydedilmiştir. Akademik özyeterlik üzerinde ise bölüm ve sınıf değişkenlerinin etkili olduğu görülmüştür. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü ile takım sporu yapan öğrencilerin özyeterlik ve sporda imgeleme düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kadın öğrencilerin sporda imgeleme ve görsel bellek düzeylerinin erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra öğrencilerin kopyalama, anlık ve gecikmeli hatırlama ve tanıma formlarında görsel bellek düzeylerinin sınıflara göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir.