Morfinin denetimli salım yapan ilaç şekillerinin tasarımı üzerine çalışmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: SERDAR TORT

Danışman: FÜSUN ACARTÜRK

Özet:

Bu çalışmada, kanser ağrılarının tedavisinde kullanılan denetimli salım morfin sülfat mikropelletlerinin 4 farklı dozu, salım özellikleri açısından referans alınarak 5 farklı dozda 12 saat boyunca denetimli salım yapan morfin sülfat matris tabletleri geliştirilmiştir. Etkin maddenin ve yardımcı maddelerle önformülasyon çalışmalarında yapılan geçimlilik testlerinde, etkin madde ile yardımcı maddeler arasında herhangi bir geçimsizlik görülmemiştir. USP sepet yöntemi ile yapılan salım testleri sonucunda, denetimli salım matris ilaç taşıyıcısı olarak seçilen maddelerden biri olan Eudragit RS PO ile doğrudan basımı yapılan tabletler, f2 benzerlik faktörü ve f1 farklılık faktörü açısından referans denetimli salım ilaç şekliyle uyumlu bulunmuştur. Geliştirilen her bir doz morfin tabletinin salım profili, f2>50 benzerlik faktörü ve f1<15 farklılık faktörü esas alınarak, aynı dozdaki referans ilaç şeklinin salım profiline uygun bulunmuştur. Hem morfinin referans denetimli ilaç şeklinin, hem de bu çalışmada geliştirilen denetimli salım yapan morfin tabletlerinin salım kinetiği matris(√t) kinetiğine uyum göstermiştir (M-Eslon 100 mg için r2=0,9627 ve EU-17 formülasyonu için r2=0,9896). Bütün tabletler tek tek tartılarak basıldığından ve belli bir mühre dolum hacmi ve belirli bir üst zımba ayarı yapıldığından aynı dozda basılan tüm tabletlerin sertlikleri arasındaki standart sapma çok düşük bulunmuştur. Bu tabletlerin ufalanma/aşınma oranları %0.03 ile %0.24 arasında bulunmuştur. Müstahzar adayı olarak seçilen 100 mg morfin sülfat içeren EU-17 formülasyonu ile hazırlanan tabletlerin 40°C, %75 bağıl nemde açıkta ve blisterlenmiş şekilde hızlandırılmış katı hal stabilitesi incelenmiştir. 70 günlük bekleme sürecinde yapılan HPLC analizi sonucunda herhangi bir bozunma ürünü görülmemiştir. Hızlandırılmış stabilite testlerine ve 25°C, %60 bağıl nem ortamındaki normal stabilite testlerine devam edilmektedir.