Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, HEMŞİRELİK ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Esra ERDOĞAN
Danışman: Satı Demir
Özet:
Bu araştırmada şizofreni hastalarına uygulanan çözüm odaklı grup psikoeğitiminin benlik saygısı, öznel iyileşme algısı ve içselleştirilmiş damgalanma üzerine etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırma ön test-son test randomize kontrollü deneysel desen kullanılarak Eylül-Kasım 2020 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Samsun ili Pelitköy Toplum Ruh Sağlığı Merkezine kayıtlı çalışma kriterlerini karşılayan (müdahale grubu 20- kontrol grubu 19) toplam 39 şizofreni hastası oluşturmuştur. Müdahale grubu ile “Çözüm Odaklı Grup Psikoeğitim Programı” haftada bir gün ortalama 90 dakika süren, toplam altı oturum gerçekleştirilmiştir. Müdahale ve kontrol grubuna psikoeğitim öncesi ve sonrası “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği”, “Öznel İyileşmeyi Değerlendirme Ölçeği” ve “Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Shapiro Wilk, t-testi, Mann Whitney U testi, eşleştirilmiş iki örneklem Wilcoxon testi, Ki-kare testi, Kendall W uyum kat sayısı ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan müdahale ve kontrol grubundaki hastalar arasında sosyodemografik özellikler açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Müdahale ve kontrol grubundaki hastaların ön test RBSÖ, ÖzİDÖ, RHİDÖ puanları arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Eğitim sonrası müdahale grubunun RHİDÖ puanı azalırken (p<0.001), kontrol grubunun artmıştır (p=0.599). Eğitim sonrası ölçümlerde müdahale grubunun RBSÖ puanları kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha düşük saptanmıştır (Z=-3.466, p=0.001). Müdahale grubunun ÖzİDÖ puanlarında, eğitim öncesine ve kontrol grubuna göre istatiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (Z=-2.374; p=0.018). Kontrol grubunun ise ÖzİDÖ puanlarının aynı kaldığı saptanmıştır (Z=-0.632, p=0.527). Değişkenler arasında zaman içindeki değişim ilişkisini belirlemek amacıyla yapılan istatiksel analiz sonucunda ön test RBSÖ ve RHİDÖ puanları arasında pozitif yönde yüksek düzey anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0.721, p<0.001). ÖzİDÖ ve RHİDÖ son test puanları arasında ise negatif yönlü orta düzey anlamlı bir ilişki saptanmıştır (r=-0.615, p=0.004). Bu araştırmada “Çözüm Odaklı Grup Psikoeğitim Programı” nın hastaların benlik saygısı düzeyi ve öznel iyileşme algısını arttırdığı ve içselleştirilmiş damgalanma şiddetini azalttığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Benlik saygısı, Öznel iyileşme, Damgalanma, Psikoeğitim, Çözüm odaklı terapi, Şizofreni, Psikiyatri hemşireliği