Toplu taşıma kaynaklı karbon ayak izi değişiminin incelenmesi: Ankara kenti M.İ.A. (merkezi iş alanı) / iç kordon hattı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Melishan BOZKURTERDEM

Danışman: Hayri Ulvi

Özet:

Kentlerde ve özellikle kent merkezlerinde görülen hızlı nüfus artışları, artan taşıt sahipliği, enerji tüketimi ve karbon ayak izi miktarı beraberinde ulaşım, altyapı ve çevre sorunlarını getirmektedir. Küresel düzeyde karbon emisyonlarının yüzde70’inden fazlası karayolu ulaşımı kaynaklı olup iklimsel değişiklik ve hava kirliliği ile mücadelede ulaşımdan kaynaklanan emisyonların azaltılması önem arz etmektedir. M.İ.A. (Merkezi İş Alanı) erişilebilirliği, kent merkezlerinin ekonomisi ve günlük alışkanlıklar üzerinde anahtar rolü oynayan yoğun yolculuk üretim ve çekim alanlarıdır. Bu nedenle çalışmada, kent merkezlerinde ulaşımdan kaynaklı emisyonların karbon ayak izine etkileri ve artan karbon ayak izini azaltıcı sürdürülebilir ulaşım politikalarına odaklanılmıştır. Çalışmada Ankara kenti, M.İ.A. iç kordon hattında yer alan 2013 ve 2021 yıllarında ortak toplu taşıma hatlarının neden olduğu karbon ayak izi değişimi ve sebeplerinin tespitine yönelik sefer sayıları, hat uzunlukları ve yakıt türleri referans alınarak Tier II Yaklaşımı ile emisyon değerleri hesaplanmıştır. Bulunan emisyon değerleri ve buna bağlı değişkenler arasındaki ilişki bağımlı örneklem t testi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre karbon emisyon azaltımına katkı sağlayacak toplu taşıma sistemleri temelli, sürdürülebilir ulaşım politikaları önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Karbon ayak izi, merkezi iş alanı, kent içi ulaşım, toplu taşıma