Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Büşra FİDAN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Fatma Gökçe Apaydın
Eş Danışman: Elif Burcu Bali
Özet:
Nikel oksit (NİO), endüstride yaygın olarak kullanılan, sert ve korozyona karşı dayanıklı özellikte bir metal oksittir. Bu çalışmada, NİO oral (150 mg/kg), NİO intraperitoneal (20 mg/kg), NİO intravenöz (1mg/kg), nikel oksit nanopartikül (NİO-NP) oral (150 mg/kg), NİO-NP intraperitoneal (20 mg/kg) ve NİO-NP intravenöz (1 mg/kg) olmak üzere Wistar erkek ratlara uygulandı. 4 haftalık uygulanmadan sonra ratların akciğer dokusu histopatolojik olarak incelendi. Rat akciğer dokusunda malondialdehit (MDA) düzeyleri ve antioksidan enzim aktiviteleri süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT), glutatyon peroksidaz (GPx) ve glutatyon-S-transferaz (GST) ve ilaveten apoptotik belirteç p53 gen ekspresyonu araştırıldı. Histopatolojik olarak, NİO ve NİO-NP gruplarında uygulama yollarına göre (oral, intraperitoneal ve intravenöz) değişikliklere neden oldu. MDA düzeyi kontrol grubu ile diğer gruplar karşılaştırıldığında kontrole göre tüm gruplarda anlamlı bir artış saptandı (p<0,05). Bu artış, NiO-NP grubunda NiO uygulamalı gruba göre daha fazlaydı. Ayrıca intravenöz uygulamalı gruplardaki MDA düzeyi, oral ve intraperitoneal uygulamalı gruplara göre daha fazla bulundu. Antioksidan enzim aktivitelerinde (SOD, CAT, GPx, GST) ise kontrol grubuna göre karşılaştırıldığında bütün gruplarda anlamlı bir azalma gözlemlendi. NiO-NP grubundaki azalma, NiO uygulamalı gruba göre daha fazla bulundu. Ayrıca intravenöz uygulamalı gruplardaki azalma, oral ve intraperitoneal uygulamalı gruplara göre daha fazlaydı. Apoptotik belirteç p53 gen ekspresyonu düzeyinde ise NiO ve NiO-NP gruplarında en yüksek artışın yine intravenöz gruplarında olduğu tespit edildi. Sonuç olarak, akciğer hücrelerinde NiO-NP intravenöz grubu oksidatif stresi ve p53 gen aktivasyonunu diğer gruplara göre en yüksek oranda arttırmakta ve histopatalojik değişikliklere yol açmaktadır. Bu yüzden, NiO-NP intravenöz uygulaması rat akciğer hücrelerinde yüksek karsinojenite ve apoptotik yolakların indüksiyonuna neden olabilir.
Anahtar Kelimeler : Nikel oksit nanopartikülü, akciğer, histopatoloji, oksidatif stres,
apoptoz, p53