Meslek lisesi öğrencilerinin uzamsal düşünmelerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Fen Ve Matematik Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: TUĞBA BİLEN

Danışman: Ahmet Arıkan

Özet:

Bu araştırma meslek lisesi öğrencilerinin uzamsal düşünmelerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda meslek lisesi öğrencilerinin müfredatında yer alan teknik resim dersleri incelenmiştir. İnceleme sonucunda üç boyutlu şekillerle ilgili uzamsal testlerden ve bu alanda yapılan çalışmalardan yaralanarak araştırma soruları oluşturulmuştur. Soruların bir kısmı Purdue Görselleştirme Testi’nden alınmış, bir kısmı diğer çalışmalarda uygulanan sorulardan oluşmuş, kalan kısmı da araştırmacı tarafından oluşturulmuştur. Alınan sorular gruplandırılarak çalışmanın daha düzenli ilerlemesi sağlanmıştır. Çalışma grubu olarak meslek lisesinde meslek bölümünden 4 öğrenci, anadolu lisesi grubundan 1 öğrenci ve 2 meslek öğretmeniyle mülakatlar yapılmıştır. Araştırma soruları bu 5 öğrenciye uygulandıktan sonra meslek öğretmenleriyle yapılan görüşmelerle araştırma verileri desteklenmiştir. Öğrenciler seçilirken akademik başarıları anlamında aralarında çok fark bulunmayan öğrenciler olmasına dikkat edilmiştir. Ayrıca elektrik- elektronik teknolojileri alanı ile tesisat ve iklimlendirme teknolojisi alanının aldığı teknik resim derslerinin benzerliği sebebiyle bu alandaki öğretmenlerden sadece biriyle görüşülmesi uygun görülmüştür. Diğer alan öğretmeni mobilya ve iç mekân tasarımı alanından seçilmiştir. Görüşmeler yapılırken karşılaşılan sorunların çözümü için ek görüşmeler inşa edilmiştir. Verilerin analizi için gömülü teori tekniklerinden olan açık kodlama, eksensel kodlama ve seçici kodlama kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken uzamsal düşünme kategorisine ait alt kategoriler belirlenmiş olup, bu alt kategorilere ait boyutlar ele alınarak incelemeler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre teknik resim derslerinin uzamsal düşünmeyi olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırma sonuçlarına meslek alanları bazında bakılırsa mobilya ve iç mekân tasarımı alanından seçilen öğrencilerin uzamsal düşünmelerinin diğer bölüm öğrencilerine göre daha iyi olduğu sonucu elde edilmiştir. Diğer lise grubundaki öğrencinin bulguları incelendiğinde üç boyutlu şekillerin perspektif çizimleri konusunda meslek alanındaki öğrencilerin sonuçlarıyla karşılaştırıldığında anlamlı

bir fark oluştuğu görülmüştür. Bu farkın meslek lisesi öğrencilerinin lehine olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Uzamsal düşünme, meslek lisesi, teknik resim