Havacılık sektöründe uçak bakım faaliyetlerinden kaynaklanan tehlikeli atıkların sınıflandırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAKAN BÜYÜKLÜOĞLU

Danışman: Beril Akın

Özet:

Tarih boyunca gelişim gösteren ve insanoğlunun denemelerine konu olan havacılık, günümüzde sivil ve askerî havacılık olarak iki ana başlık altında toplanabilir. Gerek sivil havacılıktaki sürat avantajı, konfor ve ulaşım kolaylığının sürekliliğinin sağlanması, gerekse askerî havacılıktaki taktik ve harekât kabiliyetinin sürekliliğinin sağlanması maksadıyla, uçakların tamamının, üreticiler tarafından belirlenen çerçeveler dâhilinde çeşitli seviyelerde ve sürelerde bakımlarının gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Ülkemizde sivil ve askerî havacılık faaliyetleri kapsamında kullanılan uçakların bakım faaliyetleri sonucu oluşan atıkların sınıflandırılması yapılmış ve bu atıkların yönetimine yönelik teknik ve bilimsel yaklaşımlar değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, İstanbul’da yer alan bir sivil ve Kayseri’de yer alan bir askerî uçak bakım merkezi değerlendirmeye alınmıştır. Bu merkezlerde uçak bakımları sırasında kullanılan malzemeler ve bakım sonrası çıkan atıklar belirlenerek “Atık Yönetimi Yönetmeliği” kapsamında tehlikeli atık kodları belirlenmiştir. Belirlenen kodlara göre sivil ve askerî uçak bakım merkezlerinin yıllara göre (2016, 2017, 2018) oluşturduğu tehlikeli atık miktar ve tipleri tespit edilerek envanter tabloları hazırlanmıştır. Sivil ve askerî uçak bakım merkezleri için tespit edilen tehlikeli atık tipleri karşılaştırılmış, benzer proseslerden çıkan atıklara verilen farklı atık kodlarının tespiti yapılmış, ayrıca oluşan tehlikeli atıkların, tüm atıklara göre yüzdesel dağılımı belirlenerek söz konusu tesislerde oluşabilecek tehlikeli atıkların sınıflandırmaları yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler : Uçak bakım, tehlikeli atık, atık yönetimi, havacılık