TD. 544 no'lu Saruhan evkaf defterine göre Manisa vakıfları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hanefi Erkul

Danışman: MUSTAFA ALKAN

Özet:

Bu tez çalışmasında Manisa Kazası' ndaki Saruhanoğulları ve Osmanlı dönemlerine ait vakıflar incelenmektedir. Türk İslâm geleneği olarak Osmanlı fetihlerinde ele geçirilen bölgenin iskânında tekke ve zaviyeler önemli görevler üstlenmişlerdir. Vakıflar şehirde daha kalıcı izler bırakmıştır. Buda iki ayrı iskan modeli olarak görülmektedir. Birincisi insanların birlikte oturdukları mahalle, ikincisi de imaret sitesi yani külliyelerdir. Mahallerde yapılan mescidler genellikle isimlerini bulundukları mahalleye vermişlerdir. Mahallelerde meydana getirilen vakıf kurumları toplumun sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılayacak her türlü sosyal tesisin yapılmasını sağlıyordu. Manisa mevcut konumu itibariyle devletin önemli siyasi merkezlerinden biri olmuş bundan dolayı da yönetici ve ileri gelenlerin yatırım yaptıkları yerleşim yeri olmuştur. Özellikle padişahların, valide sultanların ve şehzadelerin yaptırdıkları müesseseler önem arz etmektedir. Bugün bile bu kurumlardan birçoğu hala ayakta kalmayı başarabilmiştir. Araştırma, giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Girişte; vakfın tarifi yapılmış, araştırmada takip edilecek yöntem ve kaynaklar tanıtılmıştır. Birinci bölümde; Manisa' nın, tarihi, coğrafi yapısı ve vakıfarı, vakıf kurucuları ve vakıf yönetimi, ikinci bölümde; Manisa vakıflarının ekonomik yapısı, gelir kaynakları, işletme usulleri, giderler, üçüncü bölümde; Manisa vakıflarının toplum hayatındaki yeri, ibadet kurumları, eğitim kurumları, sağlık kurumlarının Manisa'nın kültürel ve ekonomik gelişimindeki önemleri, inşa olunan yapıların şehrin fiziki durumuna etkisi araştırılmıştır.