İlkokul Düzeyinde Öğrencilere Kazandırılması Gerekli Temel Yaşam Becerilerinin Hayat Bilgisi Dersi Bağlamında Analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLSÜM YILDIRIM

Danışman: Naciye Aksoy

Özet:

Araştırmanın amacı; öğretmen, veli ve alan uzmanı akademisyenlerin ilkokul hayat bilgisi dersinde öğrencilere kazandırılması gerekli olan temel yaşam becerilerine ilişkin görüşlerini ve becerilere ilişkin uzlaşma durumlarını Delphi paneli ile ortaya koymak; belirlenen becerilerinin mevcut program ile karşılaştırmasını yapmak; bu becerilerin hayat bilgisi dersinde kazandırılabilme durumunu öğretmen ve veli görüşlerine göre tespit etmek; ve 2018-2019 öğretim yılında uygulanan Hayat Bilgisi Öğretim Programı’nın kazanımlarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre amacına ulaşma düzeyini tespit etmektir. Araştırmanın amaçlarını gerçekleştirmek için Delphi paneli ve tarama yöntemi kullanılmıştır. Hayat bilgisi dersi kapsamında öğrencilere kazandırılması gereken temel yaşam becerileri Delphi paneli ile belirlenmiştir. Araştırma kapsamında açık uçlu soru ile başlayan birinci Delphi paneline 34 kişi katılmıştır. İkinci Delphi panelinde katılımcılar için belirlenen ölçütü karşılayan 101 kişiye anket gönderilmiştir. Üçüncü Delphi panelinde ise daha önce anket gönderilen 101 kişiye tekrar gönderilmiş ve 86 kişi anketi cevaplamıştır. Dördüncü Delphi panelinde de 86 kişiden 80 kişi anketi cevaplamıştır. Delphi paneli sonucu oluşturulan maddelerin sınıf öğretmeni ve velilere göre hayat bilgisi dersinde kazandırılabilme durumuna yönelik görüşleri; 2018 Hayat Bilgisi Öğretim Programı’nın kazanımlarının becerilere göre dağılımı ve 2018-2019 öğretim yılında uygulanan hayat bilgisi dersinin kazanımlarının öğretmen görüşlerine göre gerçekleşme düzeyi tarama yoluyla belirlenmiştir. Araştırma verileri betimsel ve çıkarımsal istatistik yoluyla analiz edilmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre Delphi panelinde yer alan 129 temel yaşam becerisinden 124 beceride uzlaşma sağlanmıştır. 2018 Hayat Bilgisi Öğretim Programı’nın becerilerinin kazanımlara göre dağılımının eşit olmadığı görülmektedir. Delphi panelinde belirlenen temel yaşam becerilerinin bir kısmının kazandırılma düzeyi sınıf öğretmenleri ve velilere göre diğer bir kısmı ise yalnızca sınıf öğretmenlerine göre düşüktür. Bununla birlikte 2018 Hayat Bilgisi Öğretim Programı ile Delphi panelinde uzlaşma sağlanan 124 beceri karşılaştırıldığında 99 becerinin hayat bilgisi öğretim programında belirtilen 23 temel yaşam becerisi ile uyumlu olduğu, diğer 25 becerinin ise uyumlu olmadığı görülmüştür. Ayrıca öğretmen görüşlerine göre 2018-2019 uygulanan Hayat Bilgisi Öğretim Programı’nın kazanımlarına bütünüyle ulaşılamadığı belirlenmiştir.

Anahtar kelimeler : İlkokul, Hayat Bilgisi Öğretimi, Temel Yaşam Becerileri, Delphi Paneli