Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NAZAN DUYGU YİĞİTER
Danışman: ŞULE TÜDEŞ
Özet:Ülkemizde deprem, sel, taskın, heyelan, çıg gibi dogal olaylar sıkça yasanmaktadır ve bedeli agır olmaktadır. Bu dogal olayları afete dönüstürmemek, önceden alınan önlemlerle zararları en aza indirgemek yerbilimci, mühendis, mimar ve sehir plancıların mesleki uygulamalarında birincil yaklasımlar olmalı ve bu yaklasımlar dogrultusunda çok katmanlı ve çok asamalı bir süreç olan afet yönetimi olusturulmalıdır. Afet yönetiminde Cografi Bilgi Sistemleri çok etkin bir araçtır. Bu çoklu katmanların ve çoklu süreçlerin analizinde CBS dogru karar verme sürecini hızlandırarak, afet öncesi ve sonrası zarar azaltma ve kayıp önlemede mekana baglı analizlerin yapıldıgı tartısmasız bir bilgi sistemidir. CBS destekli kurulan çok disiplinli bir Afet Bilgi Sistemi, özellikle plancılara, afet öncesinde yapılan planlama kapsamında, konut alanlarının yerseçiminde çok önemli bir yol gösterici ve afet sonrasında ise sorgulama ve analiz yetenegi sayesinde Acil Yardım Planları'nın en hızlı ve etkin sekilde gerçeklestirilmesini saglayıcı bir bilgi sistemidir. CBS, deprem öncesi ve sonrası kentsel verileri ortaya çıkararak, afete dayanıklı kentler yaratma ilkesinden hareketle kentsel kaliteyi, etkin afet yönetimiyle gelistirmekte, kent yönetimini saglamak için mekana baglı analizleriyle etkin ve dogru karar verebilme mekanizması olusturmaktadır. Bu tezde seçilen Adana ili, kaya düsmesi, heyelan, taskın gibi dogal olayları içermesinin yanı sıra öncelikli deprem agırlıklı olarak, planlama kapsamında incelenmistir. Özellikle gelisme konut alanlarında deprem duyarlı ölçütlerle yerseçimi, depreme karsı güvenli konut alanları yaratma sürecinin ilk evresidir. Bu nedenle Adana iline ait veriler; çesitli kurum, kurulus ve üniversitelerden saglanan verilerden faydalanılarak sayısal ortama aktarılmıstır. Afet duyarlı planlama kapsamında ilk olarak, Afet Bilgi Sistemi olusturma sürecinin afet öncesi evresi ve bölge planlarına altlık olusturacak olan 1/100 000 ölçekli yerlesilebilirlik amaçlı analiz ve sentezler yapılmıs ve bölgesel gelisme yönleri belirlenmistir. İkinci asamada ise kentsel planlama amaçlı çalısmalara altlık olusturacak 1/25 000 ölçekli yerlesilebilirlik analiz ve sentezleri yapılmıstır. Yerlesilebilirlik analizi kapsamında, çok ölçütlü karar verme problemlerinin çözümünde kullanılan Analitik Hiyerarsi Süreci (AHP), istatistiksel bir model olarak kullanılmıstır. Bu analizler neticesinde, kentin afet tehlike ve risk durumları ortaya çıkarılarak yeni yerlesim alanlarının seçiminde planlamaya yön verilmis ve mevcut yerlesimlerin durum analizleri yapılarak olası riskleri degerlendirilmistir. CBS destekli olan bu analizlerde bölge ve kentsel ölçekteki deprem duyarlı yerlesilebilirlik ölçütleri göz önüne alınmıstır. Mevcut yerlesimlerin olası riskleri ortaya çıkarılırken bu ölçütlerle degerlendirme yapılmıstır.