Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Programları Ve Öğretim Bilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜNEŞ KORKMAZ
Danışman: Nurdan Kalaycı Atay
Özet:Temel görevleri eğitim, araştırma, tüm evrene ve toplumlara fayda sağlamak olan üniversiteler, bilimsel bilginin üretiminde sorumluluk alan, bu üretim sürecini küresel bağlamdaki değişimin ortaya çıkardığı sonuçlar ile bütünleştiren, dünyayı ve bireyi ilgilendiren her tür probleme yönelik çözüm üretmesi gereken yükseköğretim kurumlarıdır. Üniversitelerin bu nitelikte kurumlar olarak adlandırılabilmesi ve değişimle rekabet edebilmesi için eğitim programlarının da sistem düzeyinde dönüştürülmesi gerekmektedir. Kurumların vizyon, misyon ve değerleri başta olmak üzere, tüm uygulamalarını yansıtan eğitim programlarının bu değişimi doğru yönetecek şekilde geliştirilmesi ve sürekli güncellenmesi, içerisinde bulunduğumuz zıtlık ve belirsizliklerle dolu çağın yarattığı problemlerle başa çıkmanın en doğru yoludur. Bu çalışmada incelenen proje tabanlı eğitim programları öğrenciler ve gerçek yaşam problemleri merkeze alınarak tasarlanmakta, problemlerin çözümü ve bilgi üretimi sürecine odaklanmaktadır. Çalışma, proje kavramını sadece bir öğrenme-öğretme yaklaşımı ya da yöntemi olarak değil, eğitim programlarının geliştirilmesinde merkeze alınarak oluşturulmuş bir eğitim felsefesi olarak görmektedir. Araştırmanın iki temel amacı bulunmaktadır. Birinci temel amaç Avrupa ve Amerika’da proje tabanlı eğitim programı uygulayan beş üniversitenin eğitim programlarını incelemek ve karşılaştırmak; ikinci temel amaç ise, Türk üniversitelerinde uygulanabilecek proje tabanlı eğitim programı bağlamında kavramsal bir model önermektir. Araştırmanın birinci temel amacı çerçevesinde, Aalborg, Roskilde, McMaster, Delft Teknik ve Worcester vii Politeknik Üniversitesi eğitim programlarının yapılandırılma, uygulanma ve değerlendirilme boyutları ile dokümanlar incelenerek ilgili özellikler belirlenmiş ve karşılaştırılmış; sonrasında ise bu üniversitelerde çalışan öğretim elemanlarından aynı boyutlara yönelik görüşler alınmıştır. Araştırmanın ikinci temel amacına yönelik olarak ise Türk üniversitelerinde uygulanabilecek kavramsal bir model önerilmiştir. Araştırma, programların yapılandırma, uygulama ve değerlendirme sürecini kendi koşulları içerisinde ve olduğu gibi açıklamaya çalıştığından, betimsel bir araştırmadır ve araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Bu araştırma, proje kavramını klasik bakış açısının dışında ele alması ve birbirinden farklı üniversitelerin uygulamalarını karşılaştırarak sistematik bir analiz ortaya koyması nedeniyle üniversitelere ve araştırmacılara uygulamaya dönük bilgiler sunmakta olduğundan önemlidir. Ayrıca, proje tabanlı eğitim programı ile ilgili olarak önerilen kavramsal model ile bu araştırma yükseköğretimde kurum düzeyinde yapılandırılmış proje tabanlı eğitim programı bağlamında Türkiye’de yapılmış ilk çalışmadır. Araştırmanın birinci temel amacı kapsamında ulaşılan bulgularına göre, çalışmada incelenen üniversitelerin eğitim programlarındaki uygulamalar arasında bazı farklılıklar olsa da tüm programlarda proje kavramı bir dersin işlenişinde kullanılan bir öğretim yaklaşımı ya da yöntemi olarak değil, kurum düzeyinde benimsenmiş bir eğitim felsefesi olarak görülmektedir. Tüm programlarda öğrenen merkezli ve problem merkezli program tasarım yaklaşımı benimsenmiş ve tüm programlar disiplinlerötesi anlayışa göre düzenlenmiştir. Bu bağlamda, programların yapılandırılması, uygulanması ve değerlendirilmesinde iç ve dış paydaşlar işbirliği içerisinde çalışmakta, projelerin gerçekleştirilmesinde evrene ve topluma fayda ölçütünü göz önünde bulundurarak kolektif bir şekilde hareket etmektedir. Proje tabanlı eğitim programı aracılığıyla öğrencilerin kazanması beklenen yeterlilikler, günümüzde iş yaşamının ihtiyaç duyduğu bilgi, beceri ve yetkinliklerdir. Bu nedenle, dünya çapında birçok üniversite dördüncü nesil üniversite anlayışına uygun olarak eğitim programlarını projeleri merkeze alarak yapılandırmakta ve bu programlar aracılığıyla ortaya koyduğu uygulamalarla dünya sıralamasında en başarılı üniversiteler arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, Türk üniversitelerinin de proje ile ilgili sahip olduğu potansiyeli ortaya çıkarması, projeleri sadece bir Ar-Ge ürünü olarak değil, eğitim programlarının geliştirilmesinde kurumsal düzeyde benimsenen bir eğitim felsefesi olarak görmesi gerekmektedir. Çalışmada önerilen proje tabanlı eğitim programı kavramsal modeli Türk üniversitelerinin dönüşümüne ve öğrencilerin bilgi çağı niteliklerine uygun yeterliliklere sahip olmasına katkı sağlayacaktır.