Ligilactobacillus salivarius KC27L ve Limosilactobacillus reuteri KC21L bakterilerinde farklı ortam koşullarının ekzopolisakkarit (EPS) üretiminden sorumlu genlerin ekspresyon düzeylerine etkisinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayşegül Aybüke BAYBURT

Danışman: Zehranur Yüksekdağ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışmada, ekzopolisakkarit (EPS) üretim yeteneğine sahip olan Ligilactobacillus salivarius KC27L (175±4 mg/mL) ve Limosilactobacillus reuteri KC21L (151±1 mg/L) suşlarında, farklı fiziksel parametrelerin (karbon kaynağı, azot kaynağı, besiyeri pH’ı, inkübasyon süresi ve sıcaklığı ve %CO₂ miktarı) EPS üretiminine etkisi belirlenmiştir. L. salivarius KC27L suşunda en yüksek EPS üretimi pH 4,5’te MRS besi ortamında (357±8 mg/L) tespit edilirken, L. reuteri KC21L suşunda sükroz içeren besi ortamında (419±18 mg/L) belirlenmiştir. Bakterilerin en iyi EPS üretimi gösterdiği kombine besi ortamında (L. salivarius KC27L için; %2 sükroz, %2 beef ekstract, 18 saat ve 35°C’de inkübasyon, pH 4,5, L. reuteri KC21L için; %2 sükroz, %2 pepton, 18 saat ve 35°C’de inkübasyon, pH 4,5) ise L. salivarius KC27L suşu 464±12 mg/L, L. reuteri KC21L suşu ise 433±3 mg/L EPS ürettiği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca laktik asit bakterilerinde (LAB) EPS biyosentezinde görev yapan ve yüksek oranda korunduğu araştırmalarla desteklenen genlerin (glukoziltransferaz, epsA, epsC, epsD, flippaz ve L. salivarius KC27L için; oligosakkarit flippaz, L. reuteri KC21L için sugar transferaz) ekspresyon düzeyleri araştırılmıştır. Normal besi ortamında geliştirilen (MRS-kontrol) bakterilerdeki EPS biyosentezinde görev yapan genlerin ekspresyon düzeyleri ile en yüksek EPS üretimi tespit edilen koşullardan oluşan kombine besi ortamda geliştirilen bakterilerin gen ekspresyon düzeyleri karşılaştırılmıştır. Melt curve analizi ile güvenilirliği doğrulanan RT-PCR sonuçlarına göre L. salivarius KC27L bakterisinde epsC ve oligosakkarit geninin ekspresyon düzeyinde artış gözlenirken, glikoziltransferaz, epsA, epsD ve flippaz geninin ekspresyonunda azalış gözlemlenmiştir. L. reuteri bakterisinde ise, glikoziltransferaz, epsA, epsC, epsD, flippaz ve oligosakkarit flippaz genlerinin ekspresyon seviyelerinde düşüş tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler : Ligilactobacillus salivarius, Limosilactobacillus ekzopolisakkarit, fiziksel koşul, gen ekspresyonu