Türkçe Öğretmeni Adaylarının Dijital Hikâye Uygulamalarına Yönelik Farkındalıkları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUAMMER KARTAL

Danışman: Başak Uysal

Özet:

Bu çalışmanın amacı, teknolojinin eğitimle ilişkisi çerçevesinde ortaya çıkan ve kullanılmaya devam edilen Web 2.0 araçlarından dijital hikâye uygulamalarına dair Türkçe öğretmenlerinin bilgi ve farkındalıklarını araştırmaktır. Araştırma Türkiye’nin yedi farklı bölgesini kapsayacak şekilde; Atatürk Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Mustafa Kemal Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Sinop Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi öğrencileriyle anket vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. Sınıf seviyesi olarak, belirlenen üniversitelerin Türkçe Öğretmenliği bölümünde okuyan 1, 2, 3 ve 4. sınıf düzeyindeki öğrenciler hedef kitle olarak kabul edilmiş, ölçmeye katılacak kişiler seçkisiz olarak tespit edilmiş ve ulaşılması gereken büyüklük, çıngı örneklem hesaplama tablosundan hareketle 400 kişi olarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olan anket, Google Forms aracılığıyla uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak incelenmiştir. Dijital hikâye anlatımı, teknolojinin sağladığı araçlar kullanılarak dijital ortamda hikâye anlatma sürecine denir. Dijital hikâye anlatımı ortaokulda verilen “Türkçe”, “Seçmeli Medya Okuryazarlığı”, “Seçmeli Yazarlık ve Yazma Becerileri” ve “Seçmeli Okuma Becerileri” dersleriyle doğrudan ilgilidir. Türkçe Öğretmenliği Lisans Programı içerisinde yer alan “Bilişim Teknolojileri”, “Öğretim Teknolojileri”, “Türkçe Öğrenme ve Öğretim Yaklaşımları” ve “Medya Okuryazarlığı” derslerinin içeriğinde Türkçe öğretmeni adaylarının dil öğretiminde teknolojinin kullanılmasına yönelik yetkin ve güncel uygulamalardan haberdar olmaları beklenmektedir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre Türkçe öğretmeni adaylarının %60,8’i dijital hikâye anlatımı uygulamalarını

vi

kullanmamaktadır. Dijital hikâye anlatımı uygulamalarını kullandığını belirten Türkçe öğretmeni adaylarının en çok kullandığı ilk üç uygulama Storybird, Powtoon, Pixton olarak tespit edilmiştir. Araştırmada, dijital hikâye anlatımı uygulamalarını kullanan Türkçe öğretmeni adaylarının merak duygusu ve kendilerini ifade etme gibi okul dışı amaçlar için bu uygulamaları kullandığı sonucuna varılmıştır. Katılımcılara göre dijital hikâye anlatımı uygulamalarının erişim yönü hem avantajı hem de dezavantajı olarak görülmektedir. Türkçe öğretmeni adaylarının %67,5’lik kısmına üniversitedeki lisans eğitimlerinde dijital hikâye anlatımı uygulamalarına yönelik olarak herhangi bir bilgi verilmediği sonucuna ulaşılmıştır. Bilgi aldığını belirten adayların ise belirttiği ders isimlerinde bir birlik bulunmadığı görülmektedir. Türkçe öğretmeni adaylarına göre dijital hikâye anlatımı uygulamalarına hem yaş hem de içerik sınırlandırması getirilmelidir. Araştırmada katılımcılara göre dijital hikâye anlatımı uygulamalarının sırasıyla yazma, okuma, dinleme-izleme, konuşma ve dil bilgisi becerilerinin gelişimine katkı sağladığı belirlenmiştir. Katılımcılar, dijital hikâye anlatımı aracılığıyla oluşturulan eserleri edebî bir eser olarak görmemekle birlikte eserlerin Gençlik edebiyatı alanında incelenmesi gerektiğini belirlemiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular Türkçe öğretmeni adaylarının teknoloji ve eğitim ilişkisi içinde çağın gerektirdiği becerilere yönelik kendilerini geliştirmesi, Türkçe Öğretmenliği Lisans Programının çağın ihtiyaçlarına uygun hâle getirilmesi, Web 2.0 ve dijital hikâye anlatımı uygulamalarına yönelik bilgilerin artırılması yönünde görülmektedir.

Anahtar kelimeler : Dijital hikâye, yazma becerisi, okuma becerisi, Wattpad, Storybird, Storyjumper.