Lise öğrencilerinin biyolojik kavramlar ile ilgili metaforik algılarının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖKÇE ÜLKÜ

Danışman: Mustafa Yel

Özet:

Bu çalışmada lise öğrencilerinin biyolojik kavramlar ile ilgili metaforik algıları

incelenmiştir. Bu sayede kavramlar ile ilgili doğru algılar oluşup oluşmadığına

bakılmıştır. Çalışmaya Ankara Yenimahalle ilçesinde, bir Anadolu Lisesinde öğrenim

gören 70 lise öğrencisi katılmıştır. Çalışmada metaforik algıları ortaya çıkarmak için nitel

araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Verileri toplamak için

oluşturulan veri toplama formunda “ Biyoloji ………. gibidir. Çünkü ………. .” kalıbı

kullanılmış, diğer 9 kavram için de aynı kalıp uygulanmıştır. Öğrencilerin verilen

kavramı, benzettikleri şeyi birinci cümledeki boşluğa, neden bu benzetmeyi yaptıkları ile

ilgili açıklamayı da ikinci boşluğa yazmaları istenmiştir. Elde edilen veriler kodlama,

ayıklama, kategori oluşturma, geçerlik ve güvenirlik, düzenleme ve analiz işlemlerine

tabi tutulmuştur. Öğrencilerin 10 kavrama ilişkin 256 farklı metafor ürettikleri

gözlenmiştir. Bu metaforlar 50 kategori başlığı altında toplanmıştır. Sonuç olarak

öğrencilerin kavramların yapısal ve işlevsel özellikleri hakkında bilgi sahibi oldukları

gözlenmiş, metaforların eğitim alanında kullanılması gereken araçlar olduğu bu çalışma

ile bir kez daha ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler : Algı, Biyoloji, Biyolojik Kavramlar, Lise Öğrencileri, Metafor