Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞENOL ALTUNDAĞ
Danışman: BELMA ASLIM
Özet:Bütün dünyada oldugu gibi ülkemizde de hastalık ve zararlılardan ari ürün yetistirmek için çesitli mücadele yöntemleri denenmektedir. Bu yöntemlerden biri, bitkisel materyaller ve bitkisel ekstraktlar kullanılarak hastalık ve zararlılarla mücadele etmektir. Bu çalısma kapsamında Labiatae familyasına ait endemik türler olan Origanum minutiflorum O. Schwarz & P. H . Davis,Sideritis erytrantha Boiss.& Heldr. apud Bentham subsp. erytrantha, Salvia tchihatcheffii (Fisch.& Mey.) Boiss., Satureja wiedemanniana (Lalem.) Velen. ve Thymus sipyleus Boiss. subsp. sipyleus bitkilerinin uçucu yaglarının antimikrobiyal etkisi, bitkilerde hastalık olusturan yirmi bakteriye karsı denenmistir. Denemeler invitro kosullarda besi ortamı üzerinde yapılmıs ve uçucu yagların olusturdukları inhibisyon zon çapları belirlenmistir. Olusan inhibisyon zon çapları 0-54 mm arasında degismistir. Ayrıca bu uçucu yagların bakterilerin gelisimini engelledigi en düsük konsantrasyonlar (MIC) belirlenmistir. MIC degerleri en düsük 125 μg/ml, en yüksek ise >500μg/ml bulunmustur. Kimyasal analizler sonucunda, Origanum minutiflorum uçucu yagının ana bilesenini % 73,93 oranla Carvacrol, Sideritis erytrantha var. erytrantha uçucu yagının ana bilesenlerini % 17,75 g-terpinene, % 11,81 b-caryophyllene ve % 9,96 Sabinene maddelerinin olusturdugu belirlenmistir. Bunun yanında, Salvia tchihatcheffii uçucu yagının ana bilesenleri % 44,45 oranla 1,8-cineole ve % 12,19 Camphor'dur. Ayrıca Satureja wiedemanniana uçucu yagının ana bilesenlerini % 11,55 p-cymene, % 9,45 Menthadiene ve %7,22 Spathulenol ve Thymus sipyleus subsp. sipyleus uçucu yagının ana bilesenlerini % 44,98 1,8- cineole ve % 12,19 Camphor'dur. İnvitro denemeleri sonucu en etkili bulunan O. minutiflorum bitkisinin uçucu yagının etkisi, Xanthomonas vesicatoria bakterisine karsı denenmistir. Bu deneme sabit kosullardaki iklim odasında yetistirilen domates bitkileri üzerinde gerçeklestirilmistir. Denemelerde bes farklı karakter kullanılmıstır. ilk olarak uçucu yag domates bitkilerine uygulanmıstır. Kırksekiz saat sonra Xanthomonas vesicatoria bakterisi aynı bitkiler üzerine uygulanmıstır. 0-4 skalasına göre yapılan degerlendirme sonucunda, Xanthomonas vesicatoria bakterisi tarafından olusturulan hastalıgın % 81,25 oranında engellendigi tespit edilmistir. Yapılan varyans analizi ile de karakterler arasındaki farkın önemli oldugu ve 3 farklı grup olustugu belirlenmistir.