Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURAY AKBULUT
Danışman: Hikmet Katırcıoğlu
Özet:
Bu tez çalışmasında biyolojik tehlike açısından risk taşıyan okul laboratuvarlarının
uygulamaları sırasında tehlikelerin sebep olabileceği risk düzeyleri ve riskleri minimize
edecek düzeltici faaliyetlerin tespiti hedeflenmiştir. Tez çalışmasının örneklemi, Ankara
Mehmet Akif Ersoy Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Laboratuvar Hizmetleri Alanıdır. Bu
okulun laboratuvarında yapılan 5 uygulamanın 4×3 matrisi ile biyolojik risk analizleri
yapılmıştır. 123 öğrenciye kesitsel tarama yöntemi kullanılarak iş sağlığı ve güvenliği anketi
uygulanmıştır. Biyolojik risk analizleri neticesinde orta ve yüksek risk düzeyleri ile
tanımlananan tehlikeleri minimize etmek için ilave mühendislik, yönetsel ve kişisel
koruyucu önlemler tanımlanmıştır. İş sağlığı ve güvenliği anketine göre, mesleki eğitim
liselerinde mevcut öğrencilerin iş sağlığı ve güvenliği konusuna yönelik farkındalıkları
yeterli düzeydedir. Ancak, okul tarafından verilen eğitim faaliyetleri yeterli değildir.
Araştırmanın sonunda okul laboratuvarlarında kullanılması önerilen numuneler,
çalışılabilecek mikroorganizmalar ve BSL1 düzeyinde laboratuvar mühendislik önlemleri,
yönetsel önlemler ve kişisel koruyucu donanımlar tanımlanmıştır. Çalışmada Türkiye’de
biyolojik tehlike riski taşıyan okul laboratuvarlarının eğitim faaliyetleri sırasında riskleri
minimize etmek için, biyogüvenlik eğitimi, biyolojik risk analizine dayalı biyogüvenlik
kılavuzunun yazılması gibi yönetimsel faaliyetlerin Millî eğitim bakanlığının iş sağlığı
güvenliği politikaları içerisinde yer verilmesine ihtiyaç duyulduğu ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Biyolojik Risk Analizi, Biyolojik Ajan, Biyogüvenlik Düzeyi, İş
Sağlığı ve Güvenliği, Risk Düzeyi, 4×3 Matrisi