OKUL LABORATUVARLARINDAKİ BİYOLOJİK RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, MATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURAY AKBULUT

Danışman: Hikmet Katırcıoğlu

Özet:

Bu tez çalışmasında biyolojik tehlike açısından risk taşıyan okul laboratuvarlarının

uygulamaları sırasında tehlikelerin sebep olabileceği risk düzeyleri ve riskleri minimize

edecek düzeltici faaliyetlerin tespiti hedeflenmiştir. Tez çalışmasının örneklemi, Ankara

Mehmet Akif Ersoy Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Laboratuvar Hizmetleri Alanıdır. Bu

okulun laboratuvarında yapılan 5 uygulamanın 4×3 matrisi ile biyolojik risk analizleri

yapılmıştır. 123 öğrenciye kesitsel tarama yöntemi kullanılarak iş sağlığı ve güvenliği anketi

uygulanmıştır. Biyolojik risk analizleri neticesinde orta ve yüksek risk düzeyleri ile

tanımlananan tehlikeleri minimize etmek için ilave mühendislik, yönetsel ve kişisel

koruyucu önlemler tanımlanmıştır. İş sağlığı ve güvenliği anketine göre, mesleki eğitim

liselerinde mevcut öğrencilerin iş sağlığı ve güvenliği konusuna yönelik farkındalıkları

yeterli düzeydedir. Ancak, okul tarafından verilen eğitim faaliyetleri yeterli değildir.

Araştırmanın sonunda okul laboratuvarlarında kullanılması önerilen numuneler,

çalışılabilecek mikroorganizmalar ve BSL1 düzeyinde laboratuvar mühendislik önlemleri,

yönetsel önlemler ve kişisel koruyucu donanımlar tanımlanmıştır. Çalışmada Türkiye’de

biyolojik tehlike riski taşıyan okul laboratuvarlarının eğitim faaliyetleri sırasında riskleri

minimize etmek için, biyogüvenlik eğitimi, biyolojik risk analizine dayalı biyogüvenlik

kılavuzunun yazılması gibi yönetimsel faaliyetlerin Millî eğitim bakanlığının iş sağlığı

güvenliği politikaları içerisinde yer verilmesine ihtiyaç duyulduğu ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Biyolojik Risk Analizi, Biyolojik Ajan, Biyogüvenlik Düzeyi, İş

Sağlığı ve Güvenliği, Risk Düzeyi, 4×3 Matrisi