Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Görkem TANRIÖVER
Danışman: Didem Deliorman Orhan
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Pirolizidin alkaloitleri bazı bitkilerde savunma amaçlı üretilen sekonder metabolitlerdir. Bu alkaloitler hepatotoksik, karsinojenik, genotoksik, teratojenik etkiye sahip bileşiklerdir. Bu çalışmada, aktarlar ve internet sitelerinden kolaylıkla ulaşılabilen ve anne sütünü arttırma amacıyla kullanılan, pirolizidin alkaloidi taşımadığı bilinen bitkilerden oluşan 19 karışık bitki çayı örneği materyal olarak kullanılmıştır. Örneklerde katı faz ekstraksiyonu içeren sıvı kromatografisi/kuadrupol uçuş zamanlı kütle spektroskopisi yöntemiyle pirolizidin alkaloitlerinin kalitatif ve kantitatif analizleri yapılmıştır. Bulgular, 19 bitkisel çay örneğinden 10'unun europin isimli pirolizidin alkaloidi ile kontamine olduğunu göstermiştir. Bu örneklerde pirolizidin alkaloit miktarlarının 24,34 µg/kg ila 508,93 µg/kg (kuru ağırlık) arasında değiştiği tespit edilmiştir. Örneklerin yarısından fazlasında pirolizidin alkaloitlerinin tespit edilmesi ve bu miktarın bazı örneklerde çok yüksek olması sebebiyle kontaminasyonun, bitki çaylarının güvenli kullanımı için tehdit oluşturduğunu göstermektedir. Emziren annelerin süt arttırma amaçlı olarak aktarlar ve internet sitelerinde satılan bitki çaylarını kullanmasının hem anne hem de bebek için toksisite riski oluşturabileceği görülmüştür. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından acilen bitkisel çaylarda pirolizidin alkaloit kontaminasyonları için yasal düzenlemelerin oluşturulması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler : Pirolizidin Alkaloitleri, Galaktagog, Bitki Çayı, LC-MS/MS