Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: ELİF YALÇINTAŞ SEZGİN
Danışman: AYŞE BELGİN AKSOY
Özet:Bu araştırmanın amacı, Ergen romantik ilişkisinde sağlıklı ilişkiler geliştirme programının kız ergen bireylerin romantik ilişki sürecinde yaşadıkları çatışma eğilimlerine etkisini incelemektir. Bu araştırma, kontrol gruplu öntest-sontest modeline dayalı deneysel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Araştırmaya Bursa ilinde Uludağ Üniversitesi İnegöl Meslek Yüksek Okuluna devam eden 18-19 yaşlarında romantik ilişkisi olan kız ergen birey dahil edilmiştir. Deney grubunda 25 kız ergen birey, kontrol grubunda 25 kız ergen birey olmak üzere toplam 50 kız ergen birey çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla, Kişisel Bilgi Formu, Ergen Sevgili İlişkisinde Çatışma Envanteri, Sağlıklı- Sağlıksız İlişki Bilgi Formu ve Program Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Bu çalışma kapsamında kız ergen bireyler için Ergen Sevgili İlişkisinde Çatışma Envanteri'nin Türkçe'ye uyarlama çalışması yapılmış ve iç tutarlılık katsayısı istismarı yapma için .74, istismara uğrama için .79 olarak bulunmuştur. Uygulama sürecinin ilk aşamasında deney ve kontrol grubundaki kız ergen bireylere ön test uygulaması yapılmıştır. Daha sonra deney grubundaki kız ergen bireylere 16 oturumluk Sağlıklı İlişkiler Geliştirme programı uygulanmıştır. Sağlıklı İlişkiler Geliştirme Programı; kız ergen bireylerin istismara ve şiddete dayalı ilişkileri ve sağlıklı romantik ilişkileri oluşturan öğelere ilişkin farkındalıklarını artırmak ve pozitif iletişim, öfke kontrolü ve çatışma çözme gibi konuları kapsayan sağlıklı romantik ilişkiyi geliştirici becerileri içermektedir. Kontrol grubundaki kız ergen bireylere ise araştırmacı tarafından herhangi bir eğitim verilmemiştir. Eğitim programının uygulaması tamamlandıktan hemen sonra deney ve kontrol grubundaki kız ergen bireylere son test uygulaması yapılmıştır. Uygulamanın en son aşamasında; son test uygulamasından üç ay sonra, deney grubundaki kız ergen bireylere izleme testi uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesi ve yorumlanması aşamasında, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), t-Testi ve Kovaryans Analizi (ANCOVA), deney ve kontrol grubu kız ergen bireylerin sosyo-demografik özellikleri, deney grubu kız ergen bireylere Sağlıklı-Sağlıksız ilişki bilgilerinin ve Programın değerlendirilmesine ilişkin verilerin dağılımında sayı ve yüzdelik değerler kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasında, 0,01 ve 0,05 anlamlılık düzeyi aranmıştır. Araştırmanın sonucunda Sağlıklı İlişki Geliştirme Programının kız ergen bireylerin romantik ilişkilerinde yaşadıkları çatışma çözümünde ilişkisel saldırganlığa uğrama, fiziksel, cinsel ve sözel-duygusal istismarı yapma ve istismara uğrama düzeylerini azaltmada etkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca, kız ergen bireylerin sağlıklı-sağlıksız ilişki ile ilgili doğru bilgilerinde artış olduğu saptanmıştır. Bununla beraber, son test ile izleme testi arasında İlişkisel saldırganlığa uğrama, Cinsel istismara uğrama, Fiziksel istismarı yapma ve uğrama ve Sözel duygusal istismara uğrama boyutlarında anlamlı fark saptanmamıştır(p>.05). Bu boyutlar için uygulanan programın etkisinin kalıcı olduğu, fakat cinsel istismarı yapma ve sözel duygusal istismarı yapma düzeylerinde etkisinin kalıcı olmadığı bulunmuştur.